Fructose wordt door iedereen geliefd onder meer omwille van zijn goede smaak en vooral omdat er een link bestaat met het suiker aanwezig in vruchten (hoewel fruit soms evenveel glucose of sacharose bevat). Wetenschappers zijn gewonnen voor de fructose. Van alle opneembare suikers zorgt fructose voor de laagste stijging van het bloedsuiker. Meer nog : het heeft het verouderd beeld van enkelvoudig suiker en snel opneembaar suiker radicaal gewijzigd : fructose is een enkelvoudig suiker dat veel ‘trager’ is dan bijvoorbeeld zetmeel in graanproducten. Het heeft met andere woorden een bijzonder lage glycemische index en leidt nagenoeg niet tot een afscheiding van insuline. Een droom voor type 2 diabetespatiënten.
De laatste jaren evenwel hebben een aantal publicaties wat twijfel gezaaid omtrent het belang van dit suiker. Het overspoelde alle continenten, het werd niet enkel in tal van producten voor diabetici verwerkt maar ook in gesuikerde dranken op basis van fructosestroop. Tussen 1970 en 1990 steeg het verbruik van fructosestroop met niet minder dan 1000 %. In de Verenigde Staten zijn de levensmiddelen waarin deze stroop verwerkt is goed voor meer dan 40 % van de calorieën uit toegevoegde suiker. Een vaststelling : het stijgend fructoseverbruik gaat hand in hand met een snelle stijging van zwaarlijvigheid. Dit bewijst natuurlijk niets, maar er zijn toch verdachtmakingen …
Muizen als getuigen
Een Duits-Amerikaans onderzoeksteam vergeleek, bij muizen, de invloed van een ad libitum inname van diverse dranken, met name : een waterige oplossing met 15 % fructose (wat overeenkomt met de concentratie aan fructose van de meeste in Amerika verkochte gesuikerde dranken); een populaire Europese softdrink met 10 % sacharose (dus 5 % fructose); een populaire soft-drink in ‘light’-versie (op basis van calorievrije zoetstoffen); en zuiver water toegediend aan de controlegroep. Om de toename van het lichaamsgewicht, alsook het precieze verloop van de vetmassa bij de diertjes na te gaan, maakten de onderzoekers gebruik van een moderne techniek op basis van magnetische resonantie.
Ze verdikken !
De resultaten : de stijging van het lichaamsgewicht van de muizen die de eerste suikeroplossing dronken (15 % fructose) was significant groter in vergelijking met de controlegroep. Dit lijkt niet onlogisch vermits fructose toch nog altijd 4 kcal/g aanbrengt. Een andere vaststelling : de vettoename was groter bij de fructosedrankjes : + 90 % in vergelijking met de muizen uit de controlegroep (water), met een dosisafhankelijk effect van de fructose op de vetmassa. Wat de onderzoekers evenwel verbaasde was dat er geen significant verschil kon worden vastgesteld in de totaal calorieaanbreng tussen de groepen : de muizen die zich overvloedig te goed deden aan de fructoseoplossing aten spontaan minder vast voedsel. Dit toont aan dat niet de totale calorieaanbreng, maar wel degelijk de fructose, verband houdt met de gewichtstoename. Verzadigingsmechanismen
Zonder de totale hoeveelheid suiker te doen stijgen leidt fructose dus toch tot een verhoging van de hoeveelheid vet!
Uit histologisch onderzoek van de lever werd daarenboven bij de muizen van de ‘fructosegroepen’ alsook bij die van de ‘softdrinkgroep’ een vervetting van de lever vastgesteld. Het is in dit orgaan dat de fructose gemetaboliseerd wordt en waar het suiker deelneemt aan de de novo lipogenese. Volgens de auteurs van de studie is deze werking van de fructose een mogelijke verklaring voor zijn invloed op de ontwikkeling van zwaarlijvigheid. De diabetesproducten die fructose bevatten kunnen dus beter niet meer aanbevolen worden. Nicolas Guggenbühl
Diëtist, voedingsdeskundige
Referentie :
Jürgens H et al. Obes Res. 2005;13:1145-1156 |
