Waarom zit iedereen boven de norm?
De Hoge Gezondheidsraad adviseert om de dagelijkse opname aan verzadigde vetten te beperken tot maximaal 10% van de totale energetische behoefte. In werkelijkheid ligt de opname gemiddeld tussen de 16 en 18 energie-%, zoals aangetoond werd door de BIRNH-studie. Men verwacht trouwens dezelfde resultaten van het grote Belgische voedingsonderzoek dat zal uitgevoerd worden in 2004 en 2005.
Waarom zit iedereen zo boven deze cruciale norm?
Een onmogelijke norm?
In de praktijk is het respecteren van een voedingsnorm geen eenvoudige zaak.
Nemen we nu een vrouw en een man met een dagelijkse energetische behoefte van respectievelijk 2.200 kcal en 2.600 kcal per dag. Eenvoudig cijferwerk toont aan dat de dagelijkse norm voor verzadigde vetten respectievelijk voor vrouwen en mannen op 20 en 23 gram ligt.
Deze norm kunnen we echter reeds halen op één maaltijd!
Wanneer we twee croissants met boter nemen zitten we reeds aan deze norm. Voegen we hier een koffiekoek aan toe, dan zitten we aan 40 gram verzadigde vetten, enkel en alleen voor het ontbijt!
Uiteraard is de dag nog niet afgelopen: drie boterhammen met vette smeerkaas leveren al 15 gram verzadigde vetten op, terwijl een portie frieten met 150 vet rundvlees... 36 gram verzadigde vetten opleveren!
Oppassen voor tegenstrijdigheden!
De norm voor verzadigde vetten is moeilijk ... en wordt onmogelijk indien we moeten rekening houden met andere voedingsnormen! Een voorbeeld is de norm voor calcium: wanneer we de nodige 900 mg per dag willen halen, dat kan dit leiden tot een verhoogde opname aan verzadigde vetten door melkproducten.
De norm voor calcium kan men bereiken met twee glazen volle melk en twee sneden Hollandse kaas per dag. Dit komt echter op meer dan 20 gram verzadigde vetten per dag! Met magere melk en melkproducten komt men op 5 gram verzadigde vetten.
Een atherogene index
Een bijkomend probleem is dat het gehalte aan verzadigde vetten in voedingsmiddelen zeker voor leken moeilijk in te schatten is. Hoevelen weten dat 100 gram Camembert en 100 gram Boursin respectievelijk 11 en 24 gram verzadigde vetten bevatten?
In het verleden werd de Cholesterol-Verzadigde Vetzuren Index (CVI) ontwikkeld die de atherogene kracht van een voedingsmiddel omschreef.
De berekening van de CVI van een voedingsmiddel gaat als volgt: 1,01 maal aantal gram verzadigde vetten plus 0,05 maal aantal mg voedingscholesterol. Het groot verschil in vermenigvuldigingsfactor is het gevolg van de veel hogere atherogeniciteit van verzadigde vetten t.o.v. voedingscholesterol.
Laten als voorbeeld een portie vette smeerkaas nemen van 25 gram. Deze portie bevat 7,3 gram verzadigde vetten en 90 mg voedingscholesterol, m.a.w. zal de CVI 11,9 bedragen.
Het maximaal toegelaten CVI per dag is uiteraard afhankelijk van de norm voor verzadigde vetten en voedingscholesterol en van de energetische behoefte per dag. Een dagelijks energetische behoefte van 2.000 kcal met 10% verzadigde vetten en 300 mg voedingscholesterol per dag geeft een CVI van 37. Tabellen met CVI kunnen interessant zijn voor patiënten die een anti-atherogeen dieet volgen: ze kunnen zelf hun dieet beheren.
Patrick Mullie
Diëtist |
