Door Nicolas Guggenbühl

" HEALTH & FOOD " nummer 78, September 2006

De thermogenese, of de warmte geproduceerd door het lichaam, is nagenoeg de enige manier om, naast de fysieke activiteit, het lichaam onder de vorm van warmte energie te doen verliezen. Voor het wetenschappelijk onderzoek is dit een ernstige denkpiste in de strijd tegen overgewicht. Misschien kan een groot deel van de ingenomen en/of opgeslagen calorieën via deze weg afvloeien ? Het is een mogelijkheid die volgens onderzoekers aan de Universiteit van Maastricht in Nederland en aan de Universiteit van Laval in Quebec, via kruiden zou kunnen verwezenlijkt worden (1).

Het onderzoeksteam maakte een grondige analyse van beschikbare gegevens waarin de hypothese werd vooropgesteld dat een aantal kruiden een opmerkelijke invloed kunnen hebben op de thermogenese en/of op de energiebalans, derhalve op het lichaamsgewicht. Dit is onder meer het geval voor capsaïcine, het prikkelend en brandend bestanddeel in piment. Uit een in Japan uitgevoerde klinische studie blijkt dat, na de inname van een ontbijt verrijkt met capsaïcine (smakelijk !), de postprandiale thermogenese met 23 % stijgt en dit in vergelijking met een ontbijt zonder capsaïcine.

Het peperine, de belangrijkste prikkelende stof aanwezig in zwarte peper, zou op bepaalde vanilloïde receptoren (TRPV1) inwerken. Dit is onder meer het geval voor aan de oppervlakte gelegen gevoelige zenuwen (zoals die van de huid en de tong), in de hersenen en het ruggenmerg. Een inwerking die resulteert in een verhoogde warmteproductie. Eenieder zal al wel eens aan de lijve het gevoel van warmte ervaren hebben na het innemen van sterk prikkelende kruiden. Een verband met een stijging van de thermogenese is misschien niet helemaal uit de lucht gegrepen. Blijft natuurlijk de vraag of dergelijk verschijnsel daadwerkelijk een invloed heeft op het lichaamsgewicht? Heeft deze 'warmte-opstoot' werkelijk een invloed op het totaal energieverbruik? Is het al dan niet een te verwaarlozen effect?

Om hierop een antwoord te geven verrichtte een Australisch team enig onderzoek, waarbij ze keken naar de invloed van het regelmatig gebruik van chili. Aan 22 vrouwen en 14 mannen, gemiddelde leeftijd 46 jaar met licht overgewicht (BMI = 26,4), werd gevraagd gedurende vier weken dagelijks in hun voeding een mengeling van 30 g chili (waarvan 55 % bestaande uit piment van cayenne) te verwerken. In een latere fase werd hen gevraagd, opnieuw voor een periode van vier weken, dezelfde voeding te gebruiken, maar nu zonder piment. Tijdens ieder van deze periodes werden een aantal metabolische en vasculaire parameters gemeten.

De onderzoekers stelden in de periode 'met piment' (in vergelijking met die 'zonder piment') een lichte daling van het hartritme vast en een verhoging van de myocardperfusie. In verband met de metabolische parameters (het basaal metabolisme of het energieverbruik in rust) kon geen enkel verschil worden vastgesteld tussen de twee voedingspatronen. Er is dus geen enkele aanwijzing dat er een verhoogd calorieverbruik optreedt wanneer piment in de voeding aanwezig is.

Kortom, een beperkt en gedoseerd gebruik van kruiden past perfect in een gastronomische keuken en in een evenwichtige voeding. Bij overmatig gebruik is het risico op verlies van de goede smaak veel groter dan het verlies van slechte kilo's !

Nicolas Guggenbühl
Diëtist, voedingsdeskundige

Westerterp-Plantenga M et al. Physiol Behav augustus 2006
Ahuja KDK et al. Eur J Clin Nutr augustus 2006..

hoog van bladzijde