" HEALTH & FOOD " nummer 77, Mei/Juni 2006

Belangrijkste functies

Vitamine B9 of foliumzuur is een co-enzym dat intensief betrokken is bij een hele reeks metabolische reacties van nucleïne- en aminozuren. Deze enzymatische activiteiten gaan hand in hand met de functies van de vitamines B12 en/of vitamine B6. Vitamine B9 is actief betrokken bij de synthese van DNA en RNA en bij het herstellen van DNA, dus bij de celvernieuwing. De activiteit ervan wordt gemeten door de vorming van rode bloedcellen en van het zenuwstelsel bij de foetus. Foliumzuur is ook betrokken bij de omzetting van homocysteïne in methionine. Aan dit laatste aspect wordt steeds meer aandacht geschonken. Een overmaat aan homocysteïne wordt in verband gebracht met bepaalde chronische ziekten zoals cardiovasculaire aandoeningen en kanker. Zo wijzen preliminaire onderzoeksresultaten op de beschermende rol van foliumzuur bij strottenhoofdkanker.

Biobeschikbaarheid

Vitamine B9 is een zeer kwetsbare vitamine : ze wordt vernietigd door een te lange blootstelling aan licht, warmte of water, waarbij verliezen van 50 tot 80 % kunnen optreden. Anderzijds heeft vitamine C een beschermende invloed op foliumzuur. Om zoveel mogelijk het behoud van vitamine B9 te waarborgen is het aangewezen om groenten en fruit koel te bewaren en ze zo vlug mogelijk na aankoop te consumeren. Enkele tips om het verlies te beperken : vermijd bij het wassen van groenten of fruit een te lang contact met water; vermijd, zeker wanneer groenten in kleine stukjes versneden zijn, lange kooktijden; stoom de groenten bij voorkeur of kook ze in zo weinig mogelijk water of bereid ze in de microgolfoven. De biobeschikbaarheid van vitamine B9 in de voeding (onder vorm van polyglutamaten) is ongeveer de helft van die van foliumzuur (onder vorm van complementen en/of verrijkte voedingsmiddelen).

Voedselbronnen

Uitstekende bronnen van vitamine B9 zijn onder meer spinazie, waterkers, veldsla, meloen, zaden (noten, kastanje, kikkererwten, …), geaffineerde kazen (brie, bleu-, geitenkaas, …). Andere goede bronnen zijn onder meer bladgroenten (sla, andijvie, koolsoorten, prei, artisjok), prinsessenbonen, erwtjes, radijs, asperges, rode biet, courgette, avocado, linzen, wortelen, tomaten, ui, pompoen, maïs, pepers, citrusvruchten, banaan, kiwi, rood fruit, dadels, vijgen, eieren, diverse kaas- en broodsoorten. Ook met vitamine B9 verrijkte voedingsmiddelen (graanproducten, …) zijn een belangrijke bron.

Risicogroepen

Vitamine B9 is de vitamine van de zwangere vrouw. Ze is absoluut nodig voor de vorming van de hersenen en het zenuwstelsel van de baby tijdens de eerste maanden van de zwangerschap (een fase die eindigt op de 27ste dag). Een voldoende aanbreng is dus uiterst belangrijk voor vrouwen die een zwangerschap plannen – dus zeker tijdens de preconceptuele periode – maar ook tijdens de duur van de zwangerschap en dit om congenitale afwijkingen te voorkomen zoals bijvoorbeeld Spina bifida. Ook tijdens de lactatieperiode is een kleine suppletie noodzakelijk om de groei van de baby te ondersteunen. Risicofactoren die tot een tekort aan deze vitamine leiden zijn onder meer : de contraceptieve pil, roken, overmatig alcoholverbruik, extreme diëten of bepaalde medicatie.

Onderstaande porties leveren 50 mg vitamine B9
35 g spinazie
150 g meloen
60 g brie
150 g erwtjes
50 g asperges
100 g avocado
200 g sinaasappel
65 g noten
75 g aardbeien
70 g eieren
200 g bananen
150 g volkoren brood

hoog van bladzijde