Op dit ogenblik geeft een Belgisch gezin gemiddeld slechts 20% van zijn budget uit aan voeding. In de jaren 1920 was dat nog 60%. Verder blijkt deze categorie aankopen als eerste onder druk te komen staan als het ogenblik van bezuinigingen aanbreekt. Enkele tips komen dus goed van pas om minder uit te geven en toch gezond te eten.

Een gezonde voeding kan heel wat ziekten voorkomen die aanzienlijke kosten opleveren voor de patiënt en de maatschappij. We kunnen dus heel wat besparingen doen door een evenwichtige voeding te promoten.

En in tegenstelling tot wat men vaak denkt hoeft een gezonde en evenwichtige voeding niet noodzakelijk een aanslag op de portefeuille te betekenen. Door enkele eenvoudige raadgevingen op te volgen valt een evenwichtige voeding gemakkelijk te rijmen met een evenwichtig budget.

De enige drank waar ons lichaam echt behoefte aan heeft is water. Ons leidingwater is perfect drinkbaar, het staat onder een strikte controle en de prijs is te verwaarlozen. We hoeven er dus niet lang over na te denken om kraantjeswater te verkiezen boven flessenwater of frisdrank.

Bij zetmeel is het aangewezen de prijs in het oog houden. Het ene brood kan tweemaal zo duur uitvallen als een ander, voor eenzelfde voedingskwaliteit en smaak. De voorkeur gaat natuurlijk uit naar bruin brood of volkorenbrood.

Ontbijtgranen zijn vaak peperduur, terwijl ze ook nog eens suikers met een hoge glycemische index bevatten. We kunnen dus beter uitkijken naar non-instant havermout of een basismüsli. Verse pasta kopen is niet nodig. Droge pasta kan bogen op een zeer goede kwaliteit/prijs verhouding en een lange bewaringsduur. Het is ook gemakkelijk klaar te maken. Toch laten we de goedkoopste merken liefst in de rekken, omdat de kwaliteit dan vaak lager ligt.

Rijst, liefst Thaïse rijst, Basmati of volle rijst is te verkrijgen in pakken van 2 kilo, niet verdeeld in porties. Zo’n groot pak valt heel wat goedkoper uit dan individuele verpakkingen, de rijst is van zeer goede kwaliteit en bewaart lang.

Afhankelijk van het jaar kunnen bewaaraardappelen erg goedkoop zijn. Best kiezen we een vastkokende soort, die meer smaak heeft, en profiteren we van speciale aanbiedingen, terwijl we speciale variëteiten, die per kilo verkocht worden, links laat liggen. Gewassen aardappelen komen per zak van 2,5 tot 5 kg. Maar het is bijzonder voordelig niet-gewassen aardappelen uit de boerderij aan te kopen per zak van 25 tot 50 kg, naargelang de grootte van het gezin en het verbruik. Men moet dan wel over een geschikte opslagplaats beschikken (fris en beschermd tegen licht).

Peulvruchten of droge groenten beschikken over een zeer hoge voedingswaarde en zijn bovendien zeer goedkoop. Ze zouden minstens één keer per week op het menu moeten staan. Bovendien laten ze toe de porties vlees klein te houden, terwijl men toch heerlijke schotels kan klaarmaken, zoals couscous met kip, chili con carne, linzensoep...

Dagelijks zouden we minstens 500 g fruit en groenten moeten verbruiken. De prijs daarvan kan oplopen, zeker omdat we er rekening mee moet houden dat schillen en afval tot 50% van het gewicht kunnen uitmaken.

Vandaar dat we best voorrang geven aan lokale, seizoenseigen producten, die aan een redelijke prijs te verkrijgen zijn. Voor meer variëteit moeten we niet aarzelen te kiezen voor diepvriesgroenten of –fruit (tropische vruchtenmengeling, bosvruchtenmengeling). Ze hebben bovendien het voordeel dat ze geen afval bevatten. Voor wat meer smaak kunnen we er nog wat kruiden aan toevoegen, gekweekt in de eigen moestuin of op het balkon.

Goedkope of «witte» zuivelproducten zijn zeker niet minder gezond of lekker dan de andere en relatief goedkoop. Voor kleine gezinnen of alleenstaande personen is het soms nuttig geraspte kaas in te vriezen, om verspilling te vermijden.

Ook bij vlees kan men besparing en gastronomie laten samengaan. Niets zo lekker als een sla met kippenlever en sjalotjes, een Hachis Parmentier of een stoofpot. Varkensvlees en gevogelte is minder duur dan rood vlees. De dagelijks aanbevolen portie voor een volwassene ligt tussen 100 en 150 g maximum, en drie tot vier maal per week vlees eten is meer dan voldoende.

Vis, schaal- en schelpdieren kunnen we twee tot drie maal per week eten. Dat hoeft niet te duur te zijn voor wie natuurlijke diepgevroren producten of blikjes koopt. Sterilisatie doet de kwaliteit van de vetten bij halfvette en vette vis, bron van omega-3, nauwelijks afnemen.

Vetten moet men doordacht en met mate gebruiken. «Extra’s», zoals chips, snoep, frisdrank of chocolade zijn zeker niet verboden, maar het verbruik moet wel beperkt blijven. Best laten we ze kaderen in een «art de vivre», waarbij het gekozen tijdstip en de omgeving kunnen bijdragen tot het genot, zonder de hoeveelheid en daarmee ook de kostprijs de hoogte in te jagen.

Wie aanzienlijke besparingen wil doen kan ook terugkeren naar «huisgemaakt». Zo kost een vanillepudding 5 tot 10 keer minder als die thuis wordt klaargemaakt dan in de winkel.

Die keuze levert niet alleen een besparing op, maar draagt ook bij tot het herwaarderen van een voedingscultuur, een levenshygiëne waarbij men de maaltijd gezamenlijk als gezin gebruikt en men niet alleen voor de tv zit met zijn opgewarmde schotel. De verbruiker van 2010 moet dus opnieuw leren eten, koken en genieten van het leven.