Vijftien procent van de Europese bevolking lijdt aan het metabool syndroom. Onze levensstijl en onze onevenwichtige westerse voeding zijn mede verantwoordelijk voor deze vrij hoge prevalentie. Alleen al maar onze voeding aanpassen kan het risico op het voorkomen van het metabool syndroom op significante wijze terugdringen.

Een van metabole afwijkingen kenmerkend voor het syndroom X is obesitas, meer in het bijzonder de abdominale obesiteit. Nagenoeg de helft van de volwassen Belgische bevolking (47%) lijdt aan overgewicht of is obees. Bij de jongeren (<18 jaar) is de prevalentie 20 %. Het is algemeen gekend dat obesiteit een belangrijke cardiovasculaire risicofactor betekent.

en zogenaamd ‘plant-based’ voedingspatroon, dat voornamelijk bestaat uit plantaardige producten (volle graanproducten, fruit, groenten, peulvruchten, plantaardige vleesvervangers, …), en waar nog een behoorlijke hoeveelheid producten van dierlijke oorsprong in voorkomen, maakt het gemakkelijker het lichaamsgewicht onder controle te houden. Tal van studies tonen aan dat de BMI van personen die dit type dieet volgen – in vergelijking met een klassieke westerse voeding – lager ligt.

Een verklaring voor het heilzaam effect op het lichaamsgewicht van dit ‘plant-based’ voedingspatroon is dat het vetarm is, in het bijzonder aan verzadigde vetten, en vezelrijk is. Tal van onderzoeken leren ons dat vezels een verzadigend effect hebben.

Daarenboven heeft onderzoek aangetoond dat personen die een dergelijk voedingspatroon volgen zich doorgaans ook een andere levensstijl toemeten. Ze leiden met name een minder sedentair leven. Meer fysieke activiteit inschakelen heeft op lange termijn ontegensprekelijk een positief effect op het behoud van een gezond lichaamsgewicht.

Het ‘plant-based’ dieet zou ook een positieve invloed hebben op een gunstige glycemie. Problemen voortvloeiend uit een ongunstige bloedsuikerspiegel komen vaker voor bij personen lijdend aan het metabool syndroom.

Naast het positief glycemisch effect van het ‘plant-based’ voedingspatroon op de prevalentie van overgewicht en obesitas, staat deze voeding ook borg voor een aanzienlijke aanbreng van voedingsvezels. Een vezelrijke voeding, in het bijzonder oplosbare vezels, zorgt voor een doeltreffende regulatie van de postprandiale glycemie.

De glycemische belasting ligt bij de inname van een vezelrijke voeding opmerkelijk lager. Dit heeft voor gevolg dat de insulinerespons minder uitgesproken is en de insulinegevoeligheid beter scoort.

Tal van observationeel onderzoek toont ook aan dat de prevalentie van diabetes significant lager ligt bij personen die een ‘plant-based’ voedingspatroon volgen. Dit in tegenstelling met diegenen die meer vlees en producten van dierlijke oorsprong consumeren, waarbij de incidentie van diabetes hoger is.

Tenslotte leidt een meer ‘plantaardig’ voedingspatroon tot een opmerkelijk beter vetzuurprofiel, profiel dat bij het metabool syndroom vaak onevenwichtig is.

Met dergelijk voedingspatroon is de totale vetinname aanzienlijk lager. Ook de kwaliteit van de ingenomen vetten (minder verzadigde en meer enkelvoudige- en meervoudig onverzadigde vetzuren) is gunstiger. Daarenboven is de cholesterolwaarde in het bloed beduidend lager.

De resultaten van elf gecontroleerde, gerandomiseerde studies tonen aan dat door een deel van de dierlijke eiwitten te vervangen door eiwitten van plantaardige oorsprong (onder meer soja-eiwitten) het LDL-cholesterolgehalte met 3,6 tot 6 % daalt. De verklaring hiervoor is dat er minder verzadigde vetzuren van dierlijke oorsprong en cholesterol ingenomen wordt.

Naast het gewoon vervangen van voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong door producten van plantaardige oorsprong, hebben deze laatste een zogenaamd intrinsiek effect op het vetzuurprofiel. Dit is onder meer het geval voor soja, haver, amandelen, groene thee, …. Een plant-based voedingspatroon leidt tot een daling van het totaal en het LDL-cholesterolgehalte met respectievelijk 8-10 en 9-15 %.

Naast het gunstig effect op het bloedlipidenprofiel heeft een meer ‘plantaardige’ voeding ook een positieve invloed op de arteriële bloeddruk. Er kon worden aangetoond dat een daling van de arteriële diastolische bloeddruk tot een gevoelige daling van de cardiovasculaire sterfte leidt en dit jaar na jaar.

Er zijn jammer genoeg nog niet voldoende onderzoeksgegevens beschikbaar om de hypothese te bevestigen dat een ‘plant-based’ voedingspatroon de arteriële bloeddruk positief beïnvloedt. Niettemin bevestigen onderzoeksresultaten dat het volgen van dergelijk voedingspatroon een heilzaam effect heeft op de bloedvaten en dit door een verbeterde integriteit van het bloedvatenepitheel. Verder onderzoek zal hopelijk deze voorlopig veel belovende resultaten bevestigen.

Voel je er ook voor om wat meer plantaardig te eten, maar weet je niet goed waar te beginnen?

Op www.plantaardigplan.be vind je heel wat tips en receptjes om de hoeveelheid plantaardige voeding op je menu te vergroten. Denk aan knapperige slaatjes, heerlijke groenteschotels, frisse fruitshakes en meer van dat lekkers. Wil je je energieker voelen in 3 weken tijd, dan kan je een profiel aanmaken en krijg je toegang tot een persoonlijk programma met aangepaste receptjes, boodschappenlijstjes, voedings- en kooktips en andere handige toepassingen. Je start als beginner, gevorderde of expert en doorloopt het programma in respectievelijk 9, 6 of 3 weken. Alle info op www.plantaardigplan.be