Door Patrick Mullie
" HEALTH & FOOD " nummer 60, Augustus/September 2003
|
In de Verenigde Staten schat men dat twee senioren op drie sukkelen met een verhoogde bloeddruk.
Gezien de veroudering van de bevolking, kan men verwachten dat de incidentie nog zal stijgen. Tot de niet-farmacologische behandeling van hypertensie horen gewichtsverlies, veel fruit en groenten nemen, vet- en alcoholinname verminderen en zout beperken! Vooral deze laatste maatregel kent voor- en tegenstanders...
Neen aan het zoutarm dieet !
Tegenstanders van het zoutarm dieet hechten meer belang aan een evenwichtige voeding dan aan een beperking van het zoutgehalte.
Deze tegenstanders halen hun argumenten vooral uit de DASH-studie waar, met een gezonde voeding, een sterke daling bekomen werd van de bloeddruk, zonder de lasten van een zoutarm dieet.
Een ander belangrijk argument is dat in recente meta-analyses van studies over zoutbeperking (3,4), bij hypertensieven de systolische en de diastolische bloeddruk gemiddeld daalde met 3,7 tot 4,9 mm Hg en met 0,9 tot 2,6 mm Hg, m.a.w. de daling is minder dan met het DASH-dieet!
DASH voor iedereen !
In de DASH-studie (Dietary Approaches to Stop Hypertension) (5) werd een groep van 459 volwassenen in drie groepen verdeeld: een controlegroep kreeg een klassieke Amerikaanse voeding, een tweede groep kreeg een voeding verrijkt met fruit en groenten en een derde groep, de DASH-groep, kreeg hetzelfde als de tweede groep gecombineerd met volle granen en afgeroomde melkproducten waardoor de vetopname lager was.
Er waren geen richtlijnen omtrent de zoutopname. In vergelijking met de controlegroep daalde in de groep fruit en groenten de systolische en diastolische bloeddruk met respectievelijk 2,8 en 1,1 mm Hg. In de DASH-groep was deze daling respectievelijk 5,5 en 3,0 mm Hg.
Opmerkelijk was dat in de DASH-groep bij een subgroep met hypertensie de systolische en de diastolische bloeddruk daalden met respectievelijk 11,4 en 5,5 mm Hg!
Leve het zoutarm dieet !
Na de opmerkelijke resultaten van het DASH-dieet, werd er gedacht aan een vervolg: DASH-sodium (6). Men neemt dezelfde groepen als in het DASH-onderzoek, maar deze keer met een zoutbeperking: 3.300 mg per dag, 2.400 mg per dag en 1.500 mg per dag. De bloedduk was telkens het laagst bij de laagste opname aan zout. Conclusie: zelfs bij een gezonde voeding kan een daling van het zoutgehalte een supplementaire daling bieden van zowel systolische als diastolische bloeddruk. Er kan dus geen twijfel bestaan, een zoutbeperking zal de bloeddruk doen dalen. Tegenstanders van deze niet-farmacologische aanpak roepen dan hard: is dergelijk zoutarm dieet lang vol te houden door onze senioren?
Moraal van het verhaal...
Een zoutarm dieet is geen eenvoudig dieet, meestal gekenmerkt door een lage therapietrouw op termijn. Bij senioren zou het wenselijk zijn om een niet-farmacologische behandeling van hypertensie te starten met een gezonde mediterrane voeding, geassocieerd met een daling van het gewicht indien nodig en met meer “zachte” vormen van lichaamsbeweging. Deze totale aanpak kan een verbetering van de algemene gezondheidstoestand betekenen. Indien deze maatregel niet voldoende blijkt te zijn, is een zoutbeperking wenselijk.
We moeten uiteraard rekening houden met het feit dat, zonder inspanningen van de levensmiddelenindustrie om minder zout te gebruiken tijdens de productie, een zoutbeperking op termijn zeer moeilijk lijkt te zijn. De inspanningen van grootmoeder om minder zout te gebruiken voor het eten van grootvader zijn lovenswaardig, maar vertegenwoordigen slechts weinig in functie van de totale zoutopname van opa per dag!
Dergelijk zoutarm dieet kan slechts efficiënt gevolg hebben indien minder zout gebruikt wordt om voedingsmiddelen te bewerken.
Conclusie: frietjes met of zonder zout? Zonder, en vooral niet te dikwijls!
Patrick Mullie,
Dietist
Ref:
(1) McCarron DA. Am J Clin Nutr 2000;71:1013-1019.
(2) Kaplan NM. Am J Clin Nutr 2000;71:1020-1026.
(3) Cutler JA et al. Hypertension 1991;17(suppl):I–27–33.
(4) Midgley JP et al. JAMA 1996;275:1590–7.
(5) Appel LJ et al. N Engl J Med. 1997 Apr 17;336(16):1117-24.
(6) Sacks FM et al. N Engl J Med. 2001 Jan 4;344(1):3-10.
|
