" HEALTH & FOOD " nummer 96, 2009
|
In de jaren zeventig bracht de Zeven Landenstudie (A. Keys) het verband aan het licht tussen de consumptie van verzadigde vetzuren, cholesterol en cardiovasculaire mortaliteit. Dit verband werd later bevestigd door een studie met 40 landen.
Lineair verband tussen het LDL-cholesterolgehalte en het risico op hart- en vaatziekten
Een grootschalig onderzoek, gebaseerd op 61 prospectieve studies bij 892.337 volwassenen en met een gemiddelde follow-up van 13 jaar, geeft aan dat er een lineair verband bestaat tussen het cholesterolgehalte en het risico op hart- en vaatziekten, ongeacht de leeftijdsgroep en het geslacht.
Uit dat onderzoek blijkt dat elke verlaging van de cholesterol met 1 mmol/l (40 mg/dl) leidt tot een verlaging van het risico op hart- en vaatziekten met praktisch 57 % bij de jongste leeftijdsgroepen en met 10 % bij de oudste.
Ook de 4S-studie toonde dit lineair verband aan, wat doet veronderstellen dat we het cholesterolgehalte beter zo laag mogelijk houden.
Dat verklaart ook waarom de streefwaarden voor het cholesterolgehalte regelmatig worden herzien. Met andere woorden: hoe lager, hoe beter!
Een gebrekkige aanpak
In België combineert 40 % van de mensen tussen 35 en 74 jaar ten minste 2 risicofactoren en lijdt 82 % van de vrouwen en 84 % van de mannen aan een te hoog cholesterolgehalte. En toch kent bijna 60 % van de Belgen zijn of haar cholesterolgehalte niet…
Volgens een recent onderzoek bij 12.637 Belgische patiënten wordt minder dan 1 % van de patiënten met een te hoog cholesterolgehalte op een correcte manier behandeld. Zo’n 76,3 % wordt onderbehandeld en 23 % wordt helemaal niet behandeld.
Uit die gegevens blijkt duidelijk dat er nood is aan een betere aanpak van hypercholesterolemie.
In deze context heeft de huisarts duidelijk een belangrijke rol, zowel wat betreft de sensibilisering, het meten van de risicofactoren, de behandeling en de opvolging van de patiënt. Ook kunnen zij samenwerkingsverbanden uitbouwen met andere gezondheidsprofessionals zoals diëtisten.
Voeding en plantensterolen
Een gezonde voeding en levensstijl vormen steeds de eerste stap in het geval van een te hoog cholesterolgehalte, of het risico op hart- en vaatziekten nu matig of hoog is.
Hierbij raadt men vooral aan de consumptie van verzadigde vetzuren en cholesterol te verlagen; de aanbreng van fruit en groenten, vezels en onverzadigde vetzuren te verhogen; en indien nodig gewicht te verliezen.
Steeds meer wetenschappelijke organisaties (zoals de AHA, de International Atherosclerosis Society ...) bevelen ook plantensterolen aan bij de aanpak van hypercholesterolemie, als aanvulling op de voedingsgerelateerde maatregelen.
Plantensterolen verlagen het LDL-cholesterolgehalte, zonder de HDL te wijzigen. Dat effect wordt gestaafd door bijna 80 wetenschappelijke studies.
Plantensterolen zijn terug te vinden in verschillende voedingsproducten, waaronder Danacol. Klinische studies met Danacol hebben na 3 weken een verlaging van het LDL-cholesterolgehalte met 10% aangetoond.
Bij patiënten behandeld met statines kan een aanvulling met plantensterolen de verlaging van het cholesterolgehalte versterken met een bijkomend effect van 7 %, vergelijkbaar met het effect van een verdubbeling van de dosis statines.
Een Europese klinische studie dat werd verricht bij mensen met of zonder behandeling met statines, toonde aan dat met Danacol 50 % van de patiënten de aanbevolen LDL-waarden wist te bereiken, tegenover 20 % in de controlegroep.
Cholesterol: hoe lager, hoe beter, en met alle middelen!
“Als het om LDL-cholesterol gaat, luidt ons motto ‘hoe lager, hoe beter’, zowel in primaire als in secundaire preventie. De maatregelen om het cholesterolgehalte te verlagen, beginnen steeds bij een verandering van de levensstijl, met in de eerste plaats een voeding die weinig verzadigde vetten bevat, en eventueel ook met de consumptie van plantensterolen. Ook voor patiënten behandeld met statines, zijn deze maatregelen van toepassing. We kunnen namelijk een bijkomende cholesterolverlaging verwachten met plantensterolen. “
Prof. Em. Christian Brohet, cardioloog aan de Cliniques Universitaires St Luc
De Redactie
Referenties
1. Vergadering van deskundigen op het gebied van voeding en cardiovasculaire gezondheid georganiseerd door Danone, Brussel, 21 april 2009.
2. A. Keys. Coronary heart disease in seven countries. Circulation 41 (suppl): S1-211, 1970
3. S. M. Artaud-Wild et al. Circulation 1993; 88: 2771-2779
4. Prospective studies Collaboration Lancet. 2007; 370 (9602): 1829-39
5. Randomised trial of cholesterol Lowering in 444 patients with coronary heart disease : the Scandinavian Simvastatin Survival Study (4S). Lancet 1994;344(8934):1383-9.
6. De Bacquer D, De Backer G. Int J Cardiol. 2006;110(2):217-23
7. Duprez, Journal of Human Hypertension Jan 2002, Volume 16, Number 1, Pages 47-52
8. Missault L. Povere cardiovasculaire Preventie in België (AZ link 9); Danone Expert meeting 21/04/09
9. Demonty et al. J. Nutr 2009
10. Am J Cardiol 2002; 90: 737-40
11. Plana N et al. Eur J Nutr 2008; 47:32-9 |