Door Nicolas Guggenbühl
" HEALTH & FOOD " nummer 75, Jan/Feb 2006
|
Cafeïne is van nature aanwezig in koffie maar ook, weliswaar in kleinere concentraties, in thee (waar het de naam theïne krijgt) of nog in cacao. Ook bepaalde planten, zoals guarana, zijn rijk aan cafeïne. In tal van dranken, vooral in zogenaamde energiedrankjes maar ook in cola, wordt cafeïne als dusdanig toegevoegd. Ook in sommige sportdranken wordt het alkaloïde, geheel legaal overigens, toegevoegd. Het zou – al is dit niet helemaal gerechtvaardigd – een stimulerend effect hebben.
Waakzaamheid en prestaties
Het stimulerend effect van cafeïne is goed gedocumenteerd : het beïnvloedt vooral het centraal zenuwstelsel. Uit recent onderzoek blijkt cafeïne het incidenteel geheugen te verbeteren, dit is het geheugen dat bijvoorbeeld toelaat een telefoonnummer kort te onthouden vooraleer het op te schrijven. Het is ook geweten dat cafeïne de slaapgrens verlegt of ons wakker houdt. Maar leidt de zogenaamde ‘zweepslag’ na cafeïne-inname wel degelijk tot betere fysieke prestaties?
Een onderzoeksteam van het Universitair Ziekenhuis van Zurich (Zwitserland) en van het CIHP (Center for Integrative Human Physiology) zocht naar een antwoord op deze vraag. Ze selecteerden daarvoor 18 jonge gezonde volwassen, allen habituele koffiedrinkers.
Fietsen op grote hoogte
In een eerste fase van het onderzoek, na een ‘koffieloze’ periode van 36 uur, ondergingen 10 vrijwilligers een PET-scan. Hierop kon vóór en onmiddellijk na een fysieke inspanning (fiets op rollen) de bloedstroom in het hart worden vastgesteld. In een tweede fase van de studie werd dit zelfde onderzoek ook bij de 8 andere proefpersonen uitgevoerd, maar nu in een zuurstofarme omgeving, vergelijkbaar met de omstandigheden op een hoogte van 4500 meter.
In beide onderzoeken hadden de proefpersonen 200 mg cafeïne ingenomen (het equivalent van twee tassen koffie) onder de vorm van een tablet.
Teleurstellende prestaties De inname van cafeïne heeft, in rust, geen enkele invloed op de bloedcirculatie in de hartspier. De metingen uitgevoerd onmiddellijk na de inspanning in de ‘cafeïne-groep’ daarentegen leidden tot een significante daling van de bloedcirculatie. Dit effect was nog meer uitgesproken in de gesimuleerde ‘grote hoogte omstandigheden’. Het verband tussen de bloedcirculatie als gevolg van de inspanning en de bloedcirculatie na de maaltijd (coronaire reserve) was in de ‘normale proefomgeving’ met 22 % gedaald en in de omstandigheden op ‘grote hoogte’ met 39 %.
De onderzoekers besluiten hieruit dat cafeïne de normale bloedcirculatie bij inspanningen vermindert, wat in verband met fysieke inspanningen weinig positief is. Voorzichtigheid is dus geboden om de avond voor een zware fysieke inspanning koffie te drinken! Ook voor wie hoge skipistes afdaalt doet er goed aan geen cafeïnerijke drank te drinken … Nicolas Guggenbühl
Diëtist, voedingsdeskundige
Referentie:
Journal of the American College of Cardiology, januari 2006 |
