Tijdens alle plenaire sessies en workshops van het « 6th International Breastfeeding and Lactation Symposium » (Amsterdam, 15-16 April) werd het belang van lactatieonderzoek onderstreept, vanuit het perspectief van zowel moeder als baby. Wetenschappers presenteerden nieuwe onderzoeksprojecten over de voordelen van donormelk voor prematuren en Professor Peter Hartmann van de University of Western Australia hield een inleiding over zijn innovatieve onderzoek naar stamcellen in moedermelk. Dit nieuwe onderzoeksgebied lijkt veelbelovende resultaten op te leveren.

Hartmann benadrukte tijdens het symposium dat er nog altijd veel te ontdekken valt op het gebied van lactatie.

«De borst is op dit moment het enige orgaan in het lichaam waarvoor geen alom gebruikte functietest of doorverwijssysteem voor patiënten beschikbaar is», lichtte hij toe. «Toch is het functioneren van de borst van levensbelang voor de gezondheid van zowel moeder als kind, met name voor prematuren». Onderzoek van de Hartmann Human Lactation Research Group aan de University of Western Australia, en van Dr Paula Meier, Director of Clinical Research and Lactation bij de Neonatal Intensive Care Unit van het Rush University Medical Center in de VS, heeft uitgewezen dat moedermelk een essentiële dubbelfunctie heeft: moedermelk versterkt op natuurlijke wijze het immuunsysteem en biedt complete voeding voor zowel de fysieke als de neurologische ontwikkeling van een baby.

Dr Donna Geddes houdt zich bij de Hartmann Human Lactation Research Group bezig met diagnostische echografie. Zij liet zien dat deze technologie een veilige en niet-invasieve methode is voor het bestuderen van het zuigmechanisme van baby’s. «Ultrasoon geluid biedt ons een inkijkje in hoe een baby de melk wegzuigt», vertelde Geddes. « Dit levert nieuwe inzichten op die we kunnen gebruiken bij het oplossen van specifieke problemen waar te vroeg geboren baby’s mee te kampen hebben. Het vacuüm trekken van de mondholte, het zuigen, slikken en ademhalen zijn cruciaal voor een succesvolle borstvoeding, en hoe meer we hierover weten, des te meer praktische ondersteuning we kunnen bieden aan moeders».

Maagdarmfunctie Pasgeboren baby’s worden weliswaar regelmatig gewogen en gemeten om hun ontwikkeling in de gaten te houden, maar ultrasone technologie kan nog meer inzicht geven in voeding en lichaamssamenstelling. Professor Hartmann en Dr. Geddes en haar team onderzoeken momenteel hoe baby’s melk verwerken, hoe hun maag wordt geleegd en hoe hun eetlust wordt geregeld. Daarmee willen ze een nieuw licht werpen op de maagdarmfunctie en problemen als krampjes, reflux en voedselintolerantie. Het team onderzoekt ook het gehalte aan lichaamsvet bij te vroeg geboren kinderen, wat op latere leeftijd kan leiden tot obesitas of hart- en vaatziekten.

Ondanks de voorduitgang op gebied van zorgverlening aan pasgeborenen, aldus Sharon Perella, eveneens van de University of Western Australia, Perth (Australië), is de gastro-intestinale functie van prematuren niet goed gekend en spijsverteringsaandoeningen blijven een voorname oorzaak van morbiditeit en sterfte bij die jonge kinderen. Aangezien er weinig diagnostische onderzoeken bestaan, dienen de artsen voort te gaan op klinische tekens om afwijkingen op te sporen. Met echografie kunnen de bewegingen van de galblaas worden waargenomen als reactie op een voeding via maagsonde. We kunnen ook nog de reactie monitoren van de maag van het premature kind op voeding en dat heeft implicaties bij de regeling van de voeding van pasgeborenen.

Het belang daarvan is des te groter, aldus prof. Paula Meier (Rush University Medical Center, Chicago, USA), omdat de voeding op jonge leeftijd een belangrijke impact heeft op het latere functioneren. Prematuren worden geboren korte tijd na of tijdens een kritieke periode van de groei van hun lichaam en organen. Er werd een verband gelegd tussen een abnormale foetale of neonatale groei en verschillende ziekten die vroeg of laat in het leven kunnen voorkomen (bvb. coronaire aandoening of type 2 diabetes), en met een onbevredigende neurologische ontwikkeling. De kwaliteit en de kwantiteit van macronutriënten via de voeding zijn cruciaal en voor prematuren is afgenomen moedermelk het beste voedingsmiddel. Er werd aangetoond dat als kleine kinderen op die manier worden gevoed, zij een geringer risico hadden op necrotiserende enterocolitis (NEC, Necrotizing EnteroColitis). Omdat het moeilijk is moedermelk te krijgen, is het noodzakelijk banken aan te leggen met moedermelk. Maar aangezien die melk dient behandeld te worden alvorens ze aan het kind kan worden gegeven, is het niet zeker dat ze een voordeel biedt ten opzichte van voedingspreparaten voor prematuren. In een aantal studies werd immers gepasteuriseerde melk gegeven aan kinderen zonder diverse supplementen waardoor de interpretatie van de resultaten bemoeilijkt wordt want dat gebeurt niet in de dagelijkse praktijk. Er dienen dus nieuwe studies op punt gezet om daarover meer te weten.

De sprekers verrichten baanbrekend werk om onze kennis over moedermelk te vergroten. Het symposium heeft ook dit jaar weer prikkelende discussies opgeleverd en ruimte geboden aan grensoverschrijdende kennisoverdracht. Steeds meer vrouwen kiezen voor borstvoeding en zijn zich bewust van het belang ervan. Daarom zijn wij er met z’n allen voor verantwoordelijk dat deze vrouwen alle steun krijgen die nodig is voor een succesvol lactatieproces.’