Escherichia coli was enkele maanden geleden de schrik van de consument. Vrees voor besmetting met de bacterie leverde een grootschalige boycot op van een hele reeks levensmiddelen. Gelukkig zijn dergelijke gevaarlijke stammen eerder zeldzaam en kunnen een aantal eenvoudige hygiënische maatregelen transmissie voorkomen.

Escherichia coli is een kiem die veel voorkomt in het maagdarmkanaal van warmbloedige dieren, waaronder de mens. Terwijl de meeste stammen ongevaarlijk zijn kunnen sommige aanleiding geven tot zware voedseltoxi-infecties bij de gastheer. Dat is onder meer het geval voor de enterohemorragische stammen (EHEC).

De EHEC -stammen produceren toxinen, die bekend staan onder de naam verotoxinen of Shiga-like toxinen (omwille van hun gelijkenis met de toxinen van Shigella dysenteriae). Vandaar dat men deze enterohemorragische stammen ook VTEC of STEC noemt.

Bovendien kunnen er binnen dezelfde E. coli stam nog verschillende serotypen voorkomen. Het belangrijkste serotype voor volksgezondheid is ongetwijfeld het type O157: H7. De Escherichia coli stam die onlangs verantwoordelijk was voor de opstoot van voedseltoxi-infecties in Europa droeg het O104:H4 serotype.

Infectie door STEC/VTEC gebeurt via de inname van besmette levensmiddelen (65 tot 85% van de gevallen) of door contact met besmette dieren of mensen. Een miniem aantal kiemen volstaat om een zware infectie te veroorzaken. Een hele waaier voedingsmiddelen kunnen aanleiding geven tot een EHEC infectie: onvoldoende verhit rundvlees of ander vlees (<65° centraal), niet-gepasteuriseerde melk of kaas, maar ook heel wat verse producten, zoals groenten, gekiemde zaden of niet-gepasteuriseerd appelsap. Die besmetting is te wijten aan contact met uitwerpselen van huisdieren of in het wild levende dieren, op het veld of bij het manipuleren van het voedsel.

De overdracht van enterohemorragische stammen kan ook verlopen via het drinkwater, bij zwemmen in besmet water of door levensmiddelen te besproeien met water uit regentanks, waterputten of reservoirs die de bacterie bevatten.

De afgelopen weken hebben een aantal officiële instanties aanbevelingen gepubliceerd voor de preventie van besmetting met ECEH. Het gaat onder meer om het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV), de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (European Food Safety Authority, EFSA) of ook nog de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO).

De maatregelen zijn voor iedereen dezelfde, of het nu gaat om catering, restauranthouders of particulieren: de handen goed wassen vóór en na de bereiding van voedsel, vruchten en groenten behoorlijk spoelen, kruiscontaminatie voorkomen (rauw-gekookt, gebruikt-schoon,...), voedsel aan een voldoende lage temperatuur bewaren en vlees voldoende doorbakken (65° centraal).

Het zijn maar een paar eenvoudige aanbevelingen, maar ze zouden het risico van infectie door enterohemorragische Escherichia coli flink naar beneden moet halen. Voor zover iedereen ze opvolgt natuurlijk.