Door Catherine Dolhen

" HEALTH & FOOD " nummer 81, Januari - Februari 2007

Welke is de 'reële' leeftijd van het hart van een patiënt? Is het jonger of ouder dan de leeftijd van de drager ervan? In het kader van een uitgebreide sensibiliseringscampagne, opgezet door de Belgisch Cardiologische Liga, bestaat de mogelijkheid om, gratis, de leeftijd van uw hart te laten bepalen. Dit initiatief loopt in samenwerking met (medische)verenigingen (Domus Medica, VBVD (Vlaams Beroepsvereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten), UPDLF (Union Professionnelle des Gradués en Diététique de Langue Française)). In de vijftien grootste steden van België zal het hart van zowat 10 000 landgenoten getest worden. Wat wil men hiermee bereiken? Een sensibilisering die wellicht tot goede leefgewoontes zal leiden die bevorderlijk zijn voor de gezondheid van het hart.

Hoogste podiumplaats

Een gezonde levensstijl kan, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie, cardiovasculaire aandoeningen met 80 % terugdringen. Om de drie minuten wordt een landgenoot met hartklachten opgenomen in het ziekenhuis. Cardiovasculaire aandoeningen staan nog steeds bovenaan de lijst van de meest voorkomende doodsoorzaken. Een aantal risicofactoren kunnen we niet beïnvloeden, zoals leeftijd, geslacht of erfelijkheid. Andere risicofactoren hebben we wel zelf in de hand en moeten zoveel mogelijk in positieve zin bijgestuurd worden; die zijn onder andere: cholesterol in het bloed, bloeddruk, lichaamsgewicht, vetverdeling, fysieke activiteit, stress, glycemie, voeding, alcoholverbruik en roken.

Elders op zoek

De idee wint veld dat een verklaring moet worden gezocht in een hoger vetgehalte van dergelijke voeding, wat mogelijk op lange termijn een insulineresistentie bevordert, dan wel dat ze tegengewerkt wordt. Het ligt dan ook in de lijn van de verwachting dat diverse soorten eiwitten een verschillende invloed hebben op de insulineresistentie. Het voordeel van deze benadering gaat naar de volle graanproducten, naar fruit en groenten, die in het kader van een therapeutische behandeling de daling van de insulineresistentie zouden bevorderen. Magere eiwitbronnen, zoals magere zuivelproducten, kunnen mogelijk in dezelfde categorie gecatalogeerd worden. Deze benadering is belangrijk omdat een verhoogde blootstelling aan insuline vermoedelijk op lange termijn tot een verminderde gevoeligheid van dit hormoon leidt en dit ten gevolge van een down-regulatie van deze invloeden. Al deze vaststellingen hebben de wetenschappers ertoe aangezet een nieuw concept, verschillend van voorgaande, te ontwikkelen: de insuline index. Deze index werd reeds in 1997 voorgesteld door Holt. De index definieert de verhouding van de oppervlakte onder de curve van de insulinerespons, na twee uur, ten aanzien van een testvoeding van 1 000 kJ en de oppervlakte onder de curve van de insulinerespons voor eenzelfde calorieaanbreng en over dezelfde tijd, maar van wit brood. Een verhouding die vervolgens met 100 wordt vermenigvuldigd. Over het algemeen kan gesteld worden dat de insuline index een sterke gelijkenis vertoont met de glycemische index en dat de insulinerespons ten aanzien van een hoeveelheid koolhydraten hetzelfde effect heeft als de glycemische respons. Er dient evenwel opgemerkt dat geen 'hypo-insulinemie' wordt vastgesteld voor zeer hyperglycemiërende koolhydraten.

Hartenvier

De sensibiliseringscampagne zal zich op vier punten toespitsen: het bepalen van de cholesterol, de bloeddruk, de body mass index en de glycemie. Cholesterol is weliswaar nodig voor de aanmaak van hormonen, maar een teveel in het bloed en in de slagaderwand kan aanleiding geven tot coronaire aandoeningen zoals angina pectoris of myocardinfarct. Ook de bloeddruk wordt gemeten, omdat een arteriële hypertensie door overbelasting tot een vroegtijdige vermoeidheid van het hart kan leiden, premature vermoeidheid die aanleiding kan geven tot hartfalen. De BMI geeft een aanwijzing voor het lichaamsgewicht. Overgewicht leidt tot een hogere arteriële hypertensie, hogere cholesterolwaarden, diabetes en gewrichtsproblemen. Ook de glycemie wordt bepaald. Een niet gediagnosticeerde of slecht behandelde suikerziekte kan op lange termijn nadelige gevolgen hebben, met name een verhoogd risico voor het hart, nieren, ogen en het zenuwstelsel.

Het hartzakboekje

Ter gelegenheid van de test zal een boekje 'zakboekje gezondheid van mijn hart' meegegeven worden. Het is zeer didactisch en educatief opgesteld. Het wijst de patiënt op de risicofactoren en doet dit door een kleine vragenlijst te laten invullen doorheen de tekst geweven. Het boekje is vlug doorgenomen en op het einde komt men aan de vele en goede raadgevingen in verband met voeding, sport, stress, fysieke activiteit, alcohol enzovoort ... Een door de patiënt ingevuld zakboekje zal de dialoog met de arts bevorderen. De sensibiliseringscampagne beoogt geen volledig medisch onderzoek door te voeren: de huisarts en de gezondheidsmedewerkers blijven boven al de geprivilegieerde gesprekpartners voor de gezondheid. Alle nuttige informatie betreffende deze campagne kan u terugvinden op de website www.becel.be of op het telefoonnummer 0800 92060

Catherine Dolhen diëtiste

Referenties
Persconferentie, Becel test het hart van de Belg, 23 januari 2007

hoog van bladzijde