|
" HEALTH & FOOD " nummer 94, 2009
|
Het is vandaag algemeen aanvaard dat de voeding van cruciale belang is in het verdedigingsmechanisme van de mens alsook een belangrijke rol speelt in de preventie van een hele reeks van chronische en acute aandoeningen. Epidemiologische data bevestigen dat infectie de ondervoeding kunnen verergeren en vice versa. De voeding beïnvloedt echter niet alle aandoeningen op dezelfde manier. Voor sommige ziekten zoals longontsteking, diarree van bacteriele en virale oorsprong of mazelen is het duidelijk dat voedingstekorten het klinisch beeld en het eindresultaat negatief kunnen beïnvloeden. Voor andere besmettelijke ziekten, daarentegen, heeft de voedingstoestand enkel een minimaal effect: dit is het geval bijvoorbeeld bij virale hersenvliesontstekingen en tetanus. Tot slot is deze voedingstoestand matig bepalend bij het griepvirus en het HIV. Het is vooral dit laatste virus dat, in een zeker stadium van de ziekte, majeure gevolgen heeft voor de voedingsgraad van de patiënt.
Immuniteit en voeding
In het geval van een ongunstige voedingstoestand zijn de elementen van ons verdedigingsmechanisme, die het meest getroffen worden, de cellulaire immuniteit (fagocytaire werking), de productie van de cytokines, de secretie en affiniteit van de antilichamen alsook het complementsysteem. Een sprekend voorbeeld hiervan is dat van het kind met ondergewicht ten opzichte van zijn gestationele leeftijd. Dit kind vertoont al een atrofie van de thymus en een langere zwakte van zijn cellulaire immuniteit. Het fagocytair vermogen van zijn immunitair systeem is verzwakt.
De metabole activiteit en het bactericide vermogen zijn bij dit kind afgenomen. De IgG van de moeder, die de belangrijkste immunoglobulines vertegenwoordigen van het navelstrengbloed, zijn significant minder aanwezig bij dit type van kinderen in vergelijking met anderen. Op de leeftijd van twee jaar vertonen deze kinderen nog steeds een verminderde hoeveelheid van enkele subtypes van IgG en zijn ze ook meer onderhevig aan infecties veroorzaakt door microorganismen met een polysaccharide kapsel.
Verschillende waarnemingen hebben het mogelijk gemaakt een verband te leggen tussen de immunitaire activiteit en de inname van vitamine A en E, ijzer en zink. Bij volwassenen schijnen deze voedingsstoffen het risico op bepaalde aandoeningen te verminderen en de gezondheid te verbeteren. Het is aangetoond dat bij de ouderlingen het de vitamine B6, zink en kleine dosissen vitamine E zijn die hun immunitaire respons kunnen ondersteunen.
Rijk aan antioxidanten
Per definitie zijn antioxidanten bestanddelen die de cellen toelaten van zich te beschermen tegen oxydatie en de schade veroorzaakt door vrije radicalen. Hoewel het niet formeel is vastgelegd wordt er geopperd dat de antioxidanten een bescherming zouden bieden tegen de aandoeningen van het netvlies zoals maculaire degeneratie.
Bij de meeste gekende kunnen we bijvoorbeeld vitamine E, vitamine C en het beta-caroteen vermelden. De toevoeging van vitaminen is erg ingeburgerd. Dit is belangrijk in het geval van tekorten maar toch is het belangrijk te wijzen op het uiterst belang van een geschikte combinatie van deze nutriënten in de voeding. Een studie van de Tufts University van Boston (VS) heeft het mogelijk gemaakt het antioxidant vermogen (ORAC, Oxygen Radical Absorbance Capacity) van een reeks van de meest verbruikte fruit en groenten te bepalen (tabel).
Tegen virussen en bacteriën
Bepaalde soorten fruit zijn een grote bron van vitamine C. Dit is het geval voor citrusvruchten, kiwi’s en exotische vruchten zoals bijvoorbeeld de guave. Bosbessen bevatten ook een behoorlijke hoeveelheid vitamine C. Verschillende waarnemingen doen denken dat deze vitamine een positieve invloed heeft op het afweermechanisme. Verschillende studies hebben zo aangetoond dat deze vitamine de lymfocyte T productie kan stimuleren. De inname van een grote hoeveelheid vitamine C (500 à 1000 mg) op het ogenblik van het verschijnen van de symptomen van een verkoudheid kan bijdragen tot de vermindering van de ernst en zelfs de duur ervan. Dit zou gebeuren door een verhoging van de productie van interferon, die op deze wijze de cellen helpt zich te beschermen tegen een viraal offensief. Studies hebben aangetoond dat ze het organisme het nodige kan geven in de strijd tegen andere infecties zoals sinusitus, keelpijn, labiale herpes, mondzweertjes, mononucleose en ook blaasontsteking.
Vitamine E, aanwezig in amandelnoten, hazelnoten, zonnebloempitten, zoete aardappel, zonnebloemolie, tarwekiemen en avocado’s blijkt ook effect te hebben op verschillende onderdelen van het afweermechanisme. Deze vitamine heeft de vermenigvuldiging van lymfocyten en de productie van het interleukine 2 (IL-2) mogelijk gemaakt alsook een verbetering van de immunitaire respons op vaccins. Studies bij dieren gaven resultaten die pleiten voor de ondersteunende rol van vitamine E in het afweermechanisme.
Bovendien werden aan ouderlingen, met de gekende veelvoorkomende deficiënties, gedurende een lange periode een supplement van micronutriënten gegeven. Deze bestond uit 20 mg zink, 100 mcg selenium, 15 mg vitamine E en 6 mg beta-caroteen. Deze personen ontwikkelden minder infecties van de ademhalingswegen dan zij dit deze voedingssupplementen niet toegediend kregen.
Andere mechanismen
De versterking van de immuniteit met vitaminen, en de antioxydanten die ze bevatten, is niet het énige beschermend mechanisme dat fruit te bieden heeft. Men ontdekt meer en meer dat bepaalde soorten fruit, zoals de bosbessen, ook via andere wegen ageren. Zoals bijvoorbeeld door de verhindering van de adhesie van bacterien op slijmvliezen, hetgeen deze beschermt tegen infecties. Dit is al gebruikt geweest in de preventie van blaasontstekingen en als aanvulling van de behandeling.
De Redactie
Referenties
Chandra RK. Nutrition and the immune system from birth to old age. European journal of clinical nutrition 2002; 56: S73-S76.
European Food Information Council (EUFIC). Pour combattre les infections hivernales.
http://www.eufic.org/article/fr/page/FTARCHIVE/artid/infections-hivernales/
Site multilingue. Consulté en décembre 2008.
Field CJ, Johnson IR, Schley PD. Nutrients and their role in host resistance to infection. J Leukoc Biol. 2002; 71: 16-32
Lee CY, Man-Fan WJ. Vitamin E supplementation improves cell-mediated immunity and oxidative stress of Asian men and women. J.Nutr. 2000; 130, 2932–2937.
|
