Een waardevol graangewas

Rijst, wereldwijd het basisvoedsel in zowat 34 landen, is een bijzonder rijk voedingsmiddel. Rijst wordt onder tal van vormen gecommercialiseerd en leent zich tot zeer gevarieerde toepassingen die ieder hun specifiek voedingsvoordeel bezitten.

" HEALTH & FOOD " nummer 97, 2009 het artikel drukken

Het consumeren van rijst levert ons niet alleen energie, het is ook een goede bron van andere voedingsstoffen zoals vitaminen en mineralen. Wat de macronutriënten betreft is rijst een uitstekende bron van complexe koolhydraten. Het zijn deze koolhydraten die voor het grootste deel onze dagelijkse energiebehoefte moeten dekken. Een portie rauwe witte rijst van 60 gram bevat ongeveer 46 gram zetmeel. Dit komt ongeveer overeen met de hoeveelheid die in 300 gram aardappelen aanwezig is. Rijst is vetarm, daarom een goede bondgenoot om het lichaamsgewicht onder controle te houden. De eiwitten aanwezig in rijst hebben de eigenschap bijzonder goed verteerbaar te zijn. Partner voor evenwicht Rijst, vooral wanneer volle rijst wordt gebruikt, dekt een groot deel van de dagelijkse behoefte aan vezels. De in hoofdzaak onoplosbare vezels kunnen een grote hoeveelheid water vasthouden, waardoor de stoelgangmassa meer volume en gewicht krijgt, wat de darmpassage ten goede komt. De opvatting dat rijst constiperend werkt is derhalve onterecht. Witte rijst is rijk aan ‘resistent zetmeel’ dat, wanneer het in de dikke darm terecht komt, door de bacteriële darmflora afgebroken wordt. Door de anaërobiotische microbiële fermentatie van het resistent zetmeel in het colon worden onder meer korte vetzuurketens gevormd (acetaat, propionaat en butyraat). Via de darmlumen worden deze vetzuren in de epitheelcellen van de dikke darm geabsorbeerd en leveren 60 tot 70 % van de energie. Dit komt overeen met de energie die vrijkomt wanneer de koolhydraten onder vorm van glucose in de dunne darm zouden zijn geabsorbeerd. Rijst bevat ook een behoorlijke hoeveelheid vitamines. Meer in het bijzonder vitamine B1 (belangrijk voor het koolhydratenmetabolisme en de overdracht van zenuwimpulsen); vitamine B2 (speelt een indirecte rol bij de metabole omzetting van diverse voedingsbestanddelen) en vitamine PP (als enzymatische voorloper betrokken bij tal van cellulaire metabole processen). Wat de mineralen betreft is rijst rijk aan magnesium en fosfor. Het eerste speelt een belangrijke rol bij de spiercontractie, het overbrengen van zenuwimpulsen alsook bij de eiwitsynthese. Het tweede komt, onder de vorm van fosfaten, tussenbeide in het metabolisme van eiwitten, vetten en koolhydraten. Consumeer de korrel! Uit de nationale voedselconsumptiepeiling (2004), uitgevoerd door het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, blijkt dat in de leeftijdsgroep van 19 tot 60 jaar de koolhydraten slechts 44,6 % van de dagenergie leveren bij mannen en 46,0 % bij vrouwen. Dit is beduidend lager dan de Belgische voedselaanbevelingen die 55 % van de totale dagelijkse energiebehoefte door koolhydraten voorschrijven. Rijst is een uitstekend voedingsmiddel om aan deze norm tegemoet te komen, temeer dat rijst bij alle maaltijden en onder vele vormen kan geconsumeerd worden. Rijst kan zowel bij het hoofdgerecht gegeven worden (als zetmeelcomponent, bijvoorbeeld verwerkt in een verfrissende rijstsla bij de barbecue); in een voorgerecht (sushi) als in een nagerecht (rijstpap, condérijst, rijsttaart, …) verwerkt worden. Rijst kan zowel koud als warm geserveerd worden en is niet seizoensgebonden. Daarenboven is er op de markt een brede waaier van rijstvariëteiten beschikbaar die op diverse wijzen bereid kunnen worden in de keuken: Thaise, basmati, siam, geparfumeerde rijst, … lenen zich uitstekend bij Aziatische gerechten; volle rijst die meer verzadiging biedt; ronde rijst waarmee verrukkelijke risotto’s kunnen worden bereid, … De Redactie Referenties Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor België Herziening november 2006, HGR dossiernummer: 7145-2 https://portal.health.fgov.be/pls/portal/docs/PAGE/INTERNET_PG/HOMEPAGE_MENU/ABOUTUS1_MENU/INSTITUTIONSAPPARENTEES1_MENU/HOGEGEZONDHEIDSRAAD1_MENU/ADVIEZENENAANBEVELINGEN1_MENU/ADVIEZENENAANBEVELINGEN1_DOCS/HGR7145-2_VOEDINGSAANBEVELINGEN_2006_NL.PDF Stephanie Devriese, Inge Huybrechts, Michel Moreau, Herman Van Oyen, (Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid) De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1-2004 Depotnummer : D/2006/2505/17, IPH/EPI REPORTS N° 2006 - 016 http://www.iph.fgov.be/epidemio/EPINL/foodnl/table04.htm Juliano B.O. Le riz dans la nutrition humaine. Archives de documents de la FAO, (Collection FAO: Alimentation et nutrition n° 26),1994. ISBN 92-5-203149-9 http://www.fao.org/docrep/t0567f/t0567f00.htm#Contents geconsulteerd in februari 2009 NATIONAAL VOEDINGS- EN GEZONDHEIDSPLAN VOOR BELGIE 2005 – 2010, FINALE VERSIE, December 2005 https://portal.health.fgov.be/pls/portal/docs/PAGE/INTERNET_PG/HOMEPAGE_MENU/MIJNGEZONDHEID1_MENU/PRODUITSDECONSOMMATION1_MENU/ALIMENTATION1_MENU/ALIMENTATION1_DOCS/WETENSCHAPPELIJKE%20TEKST%20NVGP.PDF

hoog van bladzijde