|
" HEALTH & FOOD " nummer 100, 2010
|
Iedereen kent de voordelen van een matig wijnverbruik voor de cardiovasculaire gezondheid. We herinneren eraan dat cardiovasculaire aandoeningen alleen al de voornaamste oorzaak van sterfte zijn in ons land. Maar deze drank heeft ook nog heel wat andere voordelen voor de gezondheid.
Alcohol beschermt in geringe dosis
In een groot aantal studies werd gemeld dat matig alcoholverbruik gezondheidsvoordelen zou bieden en dat omgekeerd geen of hoog alcoholgebruik geen gunstige invloed zou hebben en zelfs bepaalde risico’s zou kunnen inhouden. Dit verband werd duidelijk aangetoond in een reeks studies zoals de Framingham Study, de British Doctors Study, de Cancer Prevention Study , de Nurses Health Study en nog tal van andere.
Nochtans werden de resultaten in elk van die studies vertroebeld door het probleem van confounding factors. Er werd dan ook een meta-analyse van 34 studies uitgevoerd over een totaal van meer dan een miljoen mensen. Bijna 100 000 overlijdens werden geanalyseerd om een verband te kunnen aantonen tussen een daling van de totale sterfte en een matig alcoholgebruik (2 tot 4 glazen dagelijks voor mannen en 1 tot 2 glazen voor vrouwen) in vergelijking met geheelonthouding of met hogere hoeveelheden alcohol.
Alhoewel de resultaten minder spectaculair waren na correctie voor confounding factors, sociale factoren en voedingsmerkers, werd in deze studie de eerste hypothese bevestigd volgens dewelke matig alcoholverbruik gunstig zou zijn voor de cardiovasculaire gezondheid. Deze voordelen zouden kunnen worden verklaard door een daling van het risico op een myocardinfarct en op hartfalen.
Rood of wit?
Het lijkt dat niet alle wijnen gelijk zijn wat betreft de voordelen op gebied van cardio-cerebro-vasculaire gezondheid. Rode wijn zou inderdaad gunstiger zijn dan witte wijn en andere alcoholische dranken.
Bij gezonde vrijwilligers werd in een studie aangetoond dat het verbruik van een bepaalde hoeveelheid rode wijn de snelheid van de coronaire circulatie zou doen toenemen. Dat verschijnsel deed zich niet voor met witte wijn. Door rode wijn te drinken zou ook het gehalte HDL-cholesterol stijgen en ook de plasmaconcentraties van antioxidanten in vergelijking met dezelfde hoeveelheden witte wijn of wodka.
Bij gladde vaatspiercellen zou pre-incubatie met rode wijn de bčta-receptoren remmen van de bloedplaatjesgroeifactor (PDGF), een cruciale factor bij de ontwikkeling van arteriosclerose.
Regelmatig drinken van matige hoeveelheden rode wijn lijkt ook nog de activering te remmen van de nucleaire factor (NF)-kappa-B61 tijdens de post-prandiale lipemie zodat aldus een anti-inflammatoir mechanisme ontstaat. Dat effect zou worden gestimuleerd door de specifieke antioxidanten in rode wijn.
Ontstekingsremmende werking
Ontsteking speelt een belangrijke rol bij de initiatie en de progressie van arteriosclerose zodat iemand voorbeschikt kan zijn voor bepaalde cardiovasculaire aandoeningen. In recente studies werden de anti-inflammatoire effecten van wijn onderzocht en meer bepaald van bepaalde polyfenolbestanddelen in witte wijn, met name tyrosol en cafeďnezuur.
Uit de resultaten van dat onderzoek blijkt dat er een remmend effect bestaat van cafeďnezuur en van tyrosol op de aanmaak van bepaalde pro-inflammatoire stoffen zoals sommige interleukines en ?-TNF. Door regelmatig matig rode wijn te drinken zou ook de plasmaconcentratie stijgen van IL-6, dat de aanmaak zou kunnen remmen van bepaalde pro-inflammatoire cytokines zoals IL-1 en ?-TNF.
Estruch et al. hebben aangetoond dat dagelijks verbruik van 30 g ethanol significant het fibrinogeen in het plasma deed dalen. Zij hebben eveneens vastgesteld dat sommige merkers van arteriosclerose significant waren verminderd.
Resveratrol :een mirakelmiddel?
Resveratrol is een polyfenol in rode wijn met tal van voordelen. Het zou volgens tal van studies een krachtige antioxidatieve werking hebben waardoor met name de concentratie van geoxideerde lipoproteďnen met lage densiteit (LDL) zou dalen en de pro-oxiderende effecten van alcohol zouden worden gecompenseerd.
Dat bestanddeel zou eveneens de ontstekingsreactie afremmen door de biosynthese van prostaglandines af te remmen, door de expressie te onderdrukken van genen die coderen voor de aanmaak van bepaalde adhesiemoleculen, door de aanmaak van ?-TNF te remmen en de plaatjesactivering te remmen.
Tot de andere mogelijk gunstige effecten van resveratrol op de cardiovasculaire gezondheid behoren ook nog onder andere de anti-fibrotische eigenschappen, een verhoogde vrijzetting van het stikstofmonoxide (NO) waardoor de vasodilatatie toeneemt en de plaatjesaggregatie wordt onderdrukt en het onderdrukken van de activiteit van sommige weefselfactoren.
In sommige studies werd nog gemeld dat deze bijzondere molecule eveneens van belang zou kunnen zijn bij de preventie van sommige neuro-degeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer, door de activiteit te verhogen van sirtuines, anti-verouderingseiwitten.
Hoeveel?
Gezien de vermelde studies lijkt het dat dagelijks 3 tot 4 glazen wijn drinken voor mannen en 1 tot 2 voor vrouwen voordelen zou bieden voor de cardiovasculaire gezondheid.
In ons land bestaan er officiële aanbevelingen voor alcoholverbruik. De experts van de Hoge Gezondheidsraad stellen dat de energieaanbreng een alcoholaanbreng vooronderstelt van 0%.
Aangezien dit utopisch is, wordt in België aanbevolen het gemiddelde alcoholverbruik te beperken tot minder dan 4% van de totale energieaanbreng hetzij maximaal 1 tot 2 glazen wijn voor een totale energieaanbreng van 2000 kcal.
Alexandre Dereinne, Diëtist
Referenties
Jones P, Wollin S. Alcohol, Red Wine and Cardiovascular Disease. J. Nutr. 131: 1401–1404, 2001.
http://jn.nutrition.org/cgi/reprint/131/5/1401
Engelstalige site geraadpleegd in december 2009.
Lecour S, Opie L. The red wine hypothesis: from concepts to protective signalling molecules. European Heart Journal (2007) 28, 1683–1693.
http://eurheartj.oxfordjournals.org/cgi/reprint/28/14/1683
Engelstalige site geraadpleegd in december 2009.
Vidavalur R, Otani H, Singal P et al. Significance of wine and resveratrol in cardiovascular disease : French paradox revisited. Exp Clin Cardiol 11(3) 2006.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2276147/pdf/ecc11217.pdf
Engelstalige site geraadpleegd in december 2009 |
