" HEALTH & FOOD " Nummer 101, 2010 |
De nutritionele kwaliteit van zuivelproducten is opmerkelijk en de consumptie ervan wordt bij menopauzale vrouwen sterk aanbevolen. Zuivelproducten blijken een preventieve werking te hebben op bepaalde cardiovasculaire aandoeningen, op het voorkomen van bepaalde vormen van kanker, waaronder borstkanker of nog ter preventie van osteoporose.
Talrijke voordelen
De voordelen van het gebruik van zuiverproducten zijn legio. Ze vormen de belangrijkste bron van calcium in onze voeding. Er kon worden aangetoond dat dit micronutriënt, samen met vitamine D, bij de menopauzale vrouw ontegensprekelijk een voordeel biedt ter preventie van osteoporose.
Een ander voordeel verbonden aan de consumptie van zuivelproducten, meer bepaald door de aanwezigheid van calcium, is, volgens verschillende onderzoeken, de verhoogde fecale uitscheiding van vetten. Om gewichtstoename te voorkomen een interessant gegeven. Het is bekend dat in de menopauze een toename van het lichaamsgewicht kan optreden en dit onder meer als gevolg van fysiologische, metabole of psychologische factoren.
De menopauze gaat ook gepaard met een verhoogd risico op bepaalde degeneratieve aandoeningen zoals kanker (borst-, colonkanker, …). Ook hier wijst onderzoek op de mogelijke voordelen van het gebruik van zuivelproducten, met name ter preventie van borstkanker. Een en ander blijkt uit de resultaten van een Amerikaans onderzoek, gepubliceerd in 2005, waarbij 68.000 post-menopauzale vrouwen aan het onderzoek deelnamen.
Tijdens de post-menopauzale periode neemt het risico op cardiovasculaire aandoeningen ook sterk toe. Uit tal van studies blijkt dat zuivelproducten de cardiovasculaire gezondheid ten goede komen. Er kon een omgekeerd verband worden aangetoond tussen de consumptie van zuivelproducten en arteriële hypertensie, een belangrijke cardiovasculaire risicofactor. Het gunstig effect is te danken aan de hypotensieve eigenschappen van bepaalde micronutriënten aanwezig in melk en melkproducten (calcium, kalium en magnesium).
Nieuwe studies tonen ook aan dat melkpeptiden als angiotensine-conversie-enzyme (ACE) kunnen fungeren, waardoor het renine angiotensine systeem geïnhibeerd wordt, wat op zijn beurt leidt tot een vasodilatatie van de bloedvaten.
Geconjugeerd linolzuur
Sinds enkele jaren hebben vorsers specifieke transvetzuren geïdentificeerd die uit linolzuur gevormd worden. Bacteriën aanwezig in de maag van herkauwers zijn hiervoor verantwoordelijk. Deze verbindingen, geconjugeerd linolzuur (CLA) geheten, komen royaal in onze voeding voor. De belangrijkste bronnen zijn vlees en vleesproducten afkomstig van herkauwers, maar vooral melk en melkproducten.
In de loop van de laatste decennia verschenen honderden wetenschappelijke publicaties waarin CLAs zowel in vitro, microbieel als op dieren werden onderzocht. Ook uit klinisch onderzoek bij mensen blijken CLAs betrokken te zijn bij zeer uiteenlopende biologische activiteiten die mogelijk een heilzame werking hebben op de gezondheid. De effecten die aan CLAs worden toegemeten zijn onder meer: anti-obesitas effect, anti-carcinogeen, anti-atherogeen, anti-diabetogeen, immunomodulatoir, anti-apoptotische en osteosynthetisch.
Anderzijds zijn er ook studies die op negatieve invloeden van CLAs wijzen. Tot op heden is hieromtrent nog geen definitief wetenschappelijk standpunt ingenomen en worden ze als veilig aanzien voor de gezondheid. Een aantal parameters vergen nog nader onderzoek, zoals bijvoorbeeld welk type CLA-isomeer is het best geschikt en/of de combinatie van CLAs met ander meervoudig onverzadigde vetzuren; de wijze van toediening (onder de vorm van vrije vetzuren, triglyceriden, vloeibaar of vast); de dagelijkse dosis; of nog de frequentie van inname. Nochtans blijkt de teneur uit alle studies die tot op heden werden uitgevoerd dat voedingsmiddelen en producten waarin geconjugeerd linolzuur is verwerkt, mogelijk een positief effect hebben op de gezondheid van de mens.
Een nieuwe studie
In het kader van de campagne NutriAction gelanceerd in 2008 werd een grootschalige studie uitgevoerd doorheen heel België om de huidige toestand te analyseren op gebied van ondervoeding bij ouderen. Die vond plaats tussen 24 en 28 november 2008 bij niet minder dan 5 334 mensen ouder dan 70 die ofwel verbleven in hun eigen woning (975) ofwel in een RVT. Niet minder dan 70 rusthuizen en 50 huisartsen hebben meegeholpen aan deze studie.
Een opsporingsvragenlijst op basis van de Mini Nutritional Assessment (MNA) vervolledigd met enkele pertinente vragen werd aan de deelnemers voorgelegd om hun voedingsstatus zo exact mogelijk te bepalen.
Warm aanbevolen
De dagelijkse behoefte aan calcium voor de menopauzale vrouw bedraagt, volgens experten van de Hoge Gezondheidsraad, 1200 mg per dag. Om deze hoeveelheid te bereiken is het inschakelen van zuivelproducten in het dagelijks menu een absolute noodzaak. Zonder deze is het immers bijzonder moeilijk om de dagelijkse behoefte van deze essentiële voedingsstof te dekken.
Teneinde zich terdege te wapenen tegen osteoporose en maximaal van alle nutritionele voordelen in deze levensmiddelengroep te genieten, raden nutritionisten de consumptie van minstens drie porties zuivelproducten per dag aan. Deze aanbreng moet uiteraard in een evenwichtige voeding geïntegreerd zijn en samengaan met een fysieke activiteit van minstens een half uur per dag.
Adrien Loreis, Diëtist
Referenties
Bostick R, Kushi L, Wu Y et al. Relation of Calcium, Vitamin D, and Dairy Food Intake to Ischemic Heart Disease Mortality among Postmenopausal Women. Am J Epidemiol 1999; 2: 151-61.
http://aje.oxfordjournals.org/cgi/reprint/149/2/151
Engelstalig artikel, geconsulteerd in januari 2010
Christensen R, Lorenzen JK, Svith CR. Effect of calcium from dairy and dietary supplements on faecal fat excretion: a meta-analysis of randomized controlled trials. Obes Rev. 2009; 4: 475-86. Epub 2009 Jun 1.
Etherton K, Grieger JA, Hilpert KF et al. Milk products, dietary patterns and blood pressure management. J Am Coll Nutr. 2009 ; 28 Suppl 1: 103S-19S.
Lecerf J-M. Nutrition à la ménopause. Service de Nutrition Institut Pasteur de Lille. 2005
http://www.menopauseafem.com/doc/620.pdf
Franstalig artikel, geconsulteerd in januari 2010
McCullough M, Rodriguez C, Diver R et al. Dairy, Calcium and vitamin D intake and Postmenopausal Breast Cancer Risk in the Cancer Prevention Study II Nutrition Cohort.
Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2005;14(12):2898-904.
http://cebp.aacrjournals.org/content/14/12/2898.full.pdf+html
Engelstalig artikel, geconsulteerd in januari 2010 |
