Zuivelproducten zijn onontbeerlijk voor de ontwikkeling van het kind in het algemeen en voor de samenstelling van de botmassa meer in het bijzonder. Het inlassen van een zuivelproduct bij het ontbijt en vieruurtje kan reeds een groot deel van de dagelijkse behoefte aan calcium bij deze leeftijdscategorie dekken.
Niet ontbijten impliceert dat het lichaam zowat twaalf uren (van het avondmaal tot het middagmaal) voedsel ontbeert. Ook tijdens de nachtrust verbruiken we energie nodig voor de ademhaling, spijsvertering, bewegingen, .... Een ontbijt is noodzakelijk om de batterijen opnieuw op te laden zodat lessen aandachtig kunnen gevolgd worden. Het voorkomt ook de klassieke appelflauwte rond elf uur in de voormiddag en dat te pas en te onpas gesnoept wordt, waardoor het hongergevoel voor het middagmaal achterwege blijft.
Onderzoek toont daarenboven aan dat bij ‘niet-ontbijters’ de samenstelling van de totale voeding over het algemeen vetter is. Studies tonen ook een verband aan tussen het overslaan van het ontbijt en de prevalentie van overgewicht of obesiteit op volwassen leeftijd.
Het tekort aan voedingsstoffen als gevolg van het achterwege laten van het ontbijt kunnen overigens nog moeilijk door de andere maaltijden gecompenseerd worden. De calciumbehoefte voor adolescenten en senioren bedraagt 1200 mg per dag. Het is van wezenlijk belang om zuivelproducten in te schakelen om aan deze relatief hoge calciumbehoefte te voldoen. Een gezond en evenwichtig ontbijt maakt het nemen van een tussendoortje in de loop van de voormiddag, in het bijzonder voor kinderen, eerder overbodig.
In een goed ontbijt zouden volgende vier voedingsmiddelen minstens moeten aanwezig zijn: een zuivelproduct, een graanproduct, een stuk fruit of vruchtensap en een drank.
Voor kinderen en adolescenten is het vieruurtje de vierde maaltijd van de dag. Dit is belangrijk om het middagmaal, wanneer dit een broodmaaltijd was, aan te vullen en de tijd tot het avondmaal te overbruggen of om het snoepen en snacken te voorkomen. Het is ook een geschikt moment om even tot rust te komen en in familie gezellig samen te zijn.
Zoals eerder aangehaald is het lichaam van kinderen in volle ontwikkeling. De voeding die ze innemen mag niet te copieus zijn en moet alle voor hen noodzakelijke voedingsstoffen aanbrengen.
Onderzoek wijst uit dat het nemen van een vieruurtje niet noodzakelijk tot een gewichtstoename leidt. De meeste kinderen die een vieruurtje nemen hebben een normaal lichaamsgewicht. Alles hangt natuurlijk af van de samenstelling van deze tussenmaaltijd.
Idealiter bestaat deze, zoals het ontbijt, uit een graan- en zuivelproduct en stuk fruit of vruchtensap. Door een zuivelproduct in te schakelen krijgt het lichaam de nodige eiwitten om de tijdsspanne tot het avondmaal gemakkelijk te kunnen overbruggen.
Al te vaak bestaat het vieruurtje uit een suiker- of zoutrijke snack, en ontbreekt er een zuivelproduct. Wie deze slechte gewoonte heeft aangenomen doet er goed aan hiermee te komaf te maken. Voor kinderen die geen melk lusten kan een boterham met een plak goudakaas een goed alternatief zijn, of een yoghurt met stukjes vers fruit, of een ‘huisgemaakt’ vieruurtje (bijvoorbeeld rijstpap of pudding), waarbij de hoeveelheid toegevoegde suiker kan gecontroleerd worden.
Referencies:
CERIN. Centre de Recherche et d’Information Nutritionnelles.
Petit déjeuner, goûter, des repas vitalités.
Artikel PDF
Franstalige folder geconsulteerd in juni 2010.
Vidailhet M. Le lait serait inutile et dangereux pour les enfants: info ou intox?
Lezing gegeven bij gelegenheid van het vierde congres van de Belgische Verening van Dokters-nutritionisten, februari 2010.
Mozin M-J. Intérêt nutritionnel du lait pour l’enfant et l’adolescent.
Lezing gegeven tijdens het colloquium « Lait, viande bovine et santé: rumeurs, quiproquos et faits scientifiques ». Gembloux. Maart 2010