Volgens de Belgische Cardiologische Liga zou door een evenwichtige voeding de LDL-cholesterolemie tot met 10% kunnen dalen bij patiënten met hypercholesterolemie. Maar sommige voedingsmiddelen blijken op zich alleen een belangrijke cholesterolverlagend effect te hebben. Dat geldt voor haver dankzij de bijzondere vezels erin.

Er bestaan twee soorten voedingsvezels in graan- en plantaardige producten. De onoplosbare en de oplosbare vezels. Als er oplosbare vezels in graanproducten zijn, dan is dat vooral onder vorm van niet-zetmeel polysacchariden.

Deze oplosbare vezels hebben het vermogen de darmviscositeit te doen toenemen waardoor de darmtransit vertraagt, de maaglediging wordt uitgesteld en de absorptie van glucose en van sterolen in de darm wordt vertraagd. Sommige oplosbare vezels zoals de β-glucanen staan er eveneens voor bekend positieve te hebben op het doen dalen van het bloedcholesterol en het normaliseren van de glycemie.

Havermout is dus een voedingsmiddel met een niet te verwaarlozen nutritioneel belang aangezien het hoge hoeveelheden oplosbare vezels bevat, vooral onder vorm van β-glucanen. Het gehalte aan β-glucanen in haver schommelt tussen 2,3 en 8,5 g/100 g.

De gunstige effecten van haver en van de vezels erin werden uitgebreid aangetoond in de wetenschappelijke literatuur. In verschillende recente studies werd nog bevestigd dat de vezels in haver de LDL-cholesterol kunnen doen dalen:

• Er werd een literatuuroverzicht gepubliceerd in 2008 door Butt en medewerkers. Daarin worden de talrijke gunstige effecten voor de gezondheid uiteengezet van haver en de bestanddelen erin. In deze studie hebben de auteurs aangetoond dat de oplosbare vezels in haver (hoofdzakelijk de β-glucanen) de darmviscositeit kunnen doen toenemen en aldus de postprandiale glucose- en insulinereacties kunnen verminderen, hoge hoeveelheden galzuren transporteren in de lagere delen van het spijsverteringskanaal en de LDL-cholesterelemie doen dalen.
• In een andere studie over de invloed van β-glucanen in haver op de LDL-cholesterolemie gepubliceerd in juli 2010 werden gelijkaardige besluiten getrokken als in het artikel van 2008. In deze studie werden de vezels van haver vergeleken met de vezels van tarwe wat betreft hun vermogen om de LDL-cholesterolemie te doen dalen bij mensen met een LDL tussen 3mmol/L en 5mmol/L. Uit de resultaten blijkt dat in functie van het moleculair gewicht de β-glucanen van haver de LDL-cholesterolemie met bijna 5% konden doen dalen.
• In een studie gepubliceerd in november 2010 werd tenslotte nogmaals aangetoond dat het verbruik van volle graanproducten rijk aan oplosbare vezels zoals haver en gerst een significante daling geeft van de LDL-cholesterolemie en een daling van de bloeddruk.

Naast het vermogen om doeltreffend de LDL-cholesterolemie te doen dalen heeft haver ook nog andere voordelen op voedinggebied:

• Omdat het een graanproduct is bevat het vooral koolhydraten en dat zijn onontbeerlijke nutriënten aangezien ze meer dan 50% moeten uitmaken van onze dagelijkse energieaanbreng;
• In dit graanproduct zijn er tevens aanzienlijke hoeveelheden eiwitten, ook al is daar een beperkende factor op gebied van hun aminozuren (lysine);
• Haver bevat dan nog tal van mineralen en vitaminen in niet te verwaarlozen hoeveelheden. Dat is het geval voor magnesium, kalium en tal van vitaminen van de B-groep.

Gezien de talrijke gunstig eigenschappen van haver, is het nuttig dit product te integreren in een evenwichtige voeding. Het kan zonder problemen worden genuttigd bij het ontbijt, nagerecht of tussendoor.

Haver kan bijvoorbeeld worden gebruikt bij het bereiden van muesli, in combinatie met rijstkorrels, gedroogde rozijnen of maïs, noten en zelfs verse appelschijfjes, alles gemengd met yoghurt.

Een ander voorbeeld van een recept op basis van haver is 250 ml melk gieten op 40 g vlokken. Al naargelang van de voorkeur kan het mengsel worden verwarmd in een pot of microgolfoven of koud worden gegeten. En waarom niet een of twee koffielepels cacaopoeder of kaneel aan de bereiding toevoegen om een andere smaak te krijgen?

Het gaat hier natuurlijk maar om enkele voorbeelden en er zijn nog tal van andere manieren om haver te nuttigen om te genieten van de weldaden van de bestanddelen ervan. De enige beperking is de verbeelding van de kok. Dus, aan tafel!