Jaarlijks sterven in de U.S.A bijna 7.600 patiënten met artitis aan de gevolgen van misbruik van niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID). Met dergelijke middelen kan artritis trouwnes nooit genezen. Curcuma, en meer in het bijzonder een van de bestanddelen ervan, curcumine, zou als alternatief voor NSAID kunnen worden gebruikt omwille van de ontstekingsremmende werking in de reumatologie.

De voordelen voor de gezondheid van curcuma zijn al heel lang bekend in Azië. Het gedroogde en tot poeder herleid extract ervan is een zeer populair kruid in de Aziatische keuken. Curcuma, «haridra» genaamd in het Sanskriet, is een van de voornaamste ingrediënten van cari, een kruidenmengsel dat overal in de Indische keuken wordt aangewend.

De Aziatische volkeren hadden reeds zeer vroeg ontdekt dat curcuma, ook « safraan uit Indië » genoemd, bewaareigenschappen had. Lange tijd voordat er synthetische bewaarmiddelen bestonden, bekleedde curcuma al een primordiale rol als voedingsadditief.

In de traditionele Aziatische geneeskunde wordt curcuma ook vandaag nog gebruikt om de spijsvertering te stimuleren, vooral omdat het de galsecretie doet toenemen. Deze eigenschappen worden alom erkend zodat het extract wereldwijd wordt gecommercialiseerd.

In de loop van de laatste decennia hebben onderzoekers bijzondere substanties geïsoleerd uit het extract van curcuma waaraan zij de naam curcuminoïden gaven. Curcumine is daarvan de voornaamste omdat het ongeveer 90 % van die bestanddelen uitmaakt. De curcuminoïden zouden een groot antioxiderend vermogen hebben en daardoor zouden bepaalde indicaties uit de traditionele geneeskunde van deze plant kunnen worden verklaard, vooral bij de behandeling van diverse ontstekingsziekten zoals reumapijn.

In 2010 hebben Henrotin en medewerkers van de universiteit van Luik alle in de literatuur beschikbare gegevens verzameld om de biologische effecten te evalueren van curcumine op de chondrocyten in de gewrichten.

De auteurs hebben aan de hand van dat literatuuroverzicht ontdekt dat door het gebruik van curcumine de chondrocyten zouden kunnen worden beschermd tegen de katabole effecten van 1bèta interleukine (IL-1bêta) wat betreft de upregulation van de metalloproteïnen in de matrix, de inhibitie van collageen type 2 en de regressie van de expressie van de bèta-1-integrines (cellulaire adhesiemolecules).

Volgens hun onderzoek zou curcumine eveneens de afbraak kunnen blokkeren van de proteglycanen door 1bèta-IL, maar ook de signalisatie AP-1/NF-kapa B (signalisatieweg die een rol speelt bij artrose), de apoptose van de chondrocyten en de activering van caspase-3. Al die gegevens uit studies in vitro en in vivo verzameld door de auteurs in de loop van hun studie suggereren dus dat curcumine zou kunnen worden gebruikt als bijkomende behandeling bij mensen en huisdieren met artrose, en een alternatief zouden kunnen zijn voor de NSAID die nu worden gebruikt bij de behandeling van deze pathologie met al hun gekende bijwerkingen op de gezondheid (risico op hartfalen, op arteriële hypertensie, op complicaties in de spijsvertering en ernstige huidletsels).

Er werden al heel wat studies uitgevoerd om de farmacokinetiek, de veiligheid en de doeltreffendheid te evalueren van curcumine bij mensen. De resultaten van deze preklinische studies wijzen uit dat curcumine opmerkelijk goed wordt verdragen.

Zelfs in hoge doses is curcumine niet toxisch bij dieren en mensen. In een fase I klinische studie werden de effecten onderzocht van curcumine bij patiënten met een hoog risico op pre-cancereuse letsels. Daarin werd inderdaad aangetoond dat curcumine goed werd verdragen zelfs met doses tussen 500 en 8 000 mg per dag gedurende drie maanden.

Deze goede tolerantie werd eveneens vastgesteld in de loop van een studie bij patiënten met gevorderde colorectale kanker bij wie extracten van curcuma dagelijks werden gegeven a rato van 440 tot 2 200 mg, ofwel een dosis equivalent aan 36 tot 180 mg curcumine gedurende vier maanden. Daarbij werd helemaal geen toxiciteit vastgesteld.

De resultaten van deze studies wijzen dus uit dat curcumine geen enkel toxisch risico inhoudt voor de mens, zelfs bij regelmatig gebruik in hoge dosis gedurende relatief lange perioden.