De behandeling van diabetes is de laatste decennia sterk verbeterd en dat is niet alleen te danken aan de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen voor type 2-diabetes en nieuwe insulines voor type 1- en type 2-diabetes, maar ook aan een beter management van de behandeling. De laatste richtlijnen1 die in 2012 gezamenlijk werden gepubliceerd door de American Diabetes Association (ADA) en de European Association for the Study of Diabetes (EASD), raden aan om meer rekening te houden met de kenmerken en de wensen van de patiënt. Dat noemen de auteurs van de richtlijnen een “patient centered approach” (patiëntgerichte benadering). Het onderliggende idee is dat de patiënt een behandeling die hem goed ligt, beter zal naleven, dan een behandeling die hem wordt opgedrongen zonder rekening te houden met zijn levenswijze. M.a.w. we moeten niet alleen denken in termen van werkzaamheid van de behandeling, maar ook aan het welzijn van de patiënt.

Allemaal goed en wel. De nieuwe richtlijnen zijn zeker een stap in de goede richting. Maar je kan je toch afvragen waarom er niet wordt verwezen naar een fenomeen dat nochtans niet zo zeldzaam is: afwijkingen van de speekselsecretie bij diabetespatiënten. En breder nog, mondafwijkingen als gevolg van diabetes. In een studie daaromtrent vertoonde niet minder dan 34% een periodontitis, 24% van de patiënten vertoonde een candidiase van de mond, 24% tandverlies, 24% cariës, 22% mondulceraties, 20% smaakstoornissen, 14% een verminderde speekselsecretie en xerostomie en 10% had een brandend gevoel in de mond. Een verminderde speekselsecretie kan allerhande andere afwijkingen teweegbrengen. Een correcte voeding is belangrijk bij de behandeling van diabetes. Een goede voedingshygiëne is dan ook erg belangrijk. Meer nog, de auteurs hebben aangetoond dat patiënten met afwijkingen van de mond een hogere glykemie hadden dan patiënten zonder dergelijke afwijkingen. De cirkel is dus rond.

och wordt daar weinig aandacht aan besteed en wordt er weinig inspanning geleverd om die afwijkingen te corrigeren. Yuen et al. hebben een enquête daaromtrent uitgevoerd. Ze hebben vastgesteld dat educatieve programma’s voor patiënten in landen met een hoge prevalentie van diabetes in bijna 90% van de gevallen informatie gaven over de gezondheid van de mond. In die landen poetsen de patiënten hun tanden ook beter en wordt een droge mond ook beter behandeld dan in andere landen. Maar als we kijken naar de eigenlijke behandeling van droge mond, meer bepaald informatie, demonstraties en de juiste handelingen samen met de patiënten doornemen, blijkt dat slechts in respectievelijk 27%, 10,1% en minder dan 1% van de gevallen te gebeuren.

Daarom moet dringend meer aandacht worden besteed aan de gezondheid van de mond van diabetespatiënten en vooral dan aan de speekselsecretie, die essentieel is. We moeten de patiënten ondervragen, ze tonen wat ze moeten doen, en ze de juiste behandeling voorschrijven. Er bestaan goede, aangepaste oplossingen om de verminderde speekselsecretie te compenseren.