|
" HEALTH & FOOD " nummer 90, Zomer 2008
|
Tweederde van de personen lijdend aan gastro-esofagaal reflux (GERD) wijzen koffie aan als veroorzakend agens. Wetenschappelijke bewijzen zijn hiervoor niet beschikbaar. Gewone koffie zou in bepaalde gevallen inderdaad de GERD bevorderen, terwijl de reactie minder uitgesproken is bij het drinken van cafeïnevrije koffie. Bij nader onderzoek blijkt echter dat de cafeïne niet de veroorzakende factor is. Dit kon worden aangetoond door proefpersonen een cafeïneoplossing te laten drinken, waarbij de symptomen uitbleven. Uit een Nederlands onderzoek, uitgevoerd door Boekema et al., blijkt dat koffie geen enkel effect heeft, noch bij personen met een GERD, noch bij gezonde personen. GERD zou vooral verband houden met een ongezonde levensstijl. Volgens een Noorse studie is het roken oorzaak nummer één voor de GERD, gevolgd door een overmatige zoutconsumptie. Ook in deze studie kon geen enkel significant verband worden gelegd tussen het drinken van koffie en GERD. Uit een andere recente (2007) studie, uitgevoerd door Zheng et al., werd het verband levensstijl-reflux bevestigd. Als belangrijkste veroorzakende factoren voor GERD komen in deze studie naar voor: overgewicht, roken, zeer zware fysieke arbeidsbelasting. De reflux wordt, weliswaar in mindere mate, ook beïnvloed door psychologische stress en psychiatrische problemen. Meer nog, in deze studie bleek koffie, bij mannen, eerder een positieve invloed te hebben, terwijl bij vrouwen (niet rokend en met een normaal lichaamsgewicht) geen aanwijsbare invloed kon worden vastgesteld.
Bij dyspepsie wordt koffie met de vinger gewezen, nochtans ...
Door heel wat personen wordt koffie als ‘ongezond’ aanzien. De stap om koffie als boosdoener voor hun kwaaltjes te beschuldigen is vlug gezet. Meer dan eenderde van de personen lijdend aan dyspepsie rapporteren pijnopstoten na het drinken van koffie. Hiervoor is evenwel geen enkele wetenschappelijke evidentie. Ook hier blijkt overgewicht wél een belangrijke beïnvloedende factor te zijn. In een onderzoek, uitgevoerd door Shirlow et al., verdween, na correctie voor overgewicht, het oorzakelijk verband tussen dyspepsie en cafeïne. Dyspepsiepatiënten reageren op diverse voedingsmiddelen en dranken. Koffie is dus zeker niet de enige mogelijke beïnvloedende drank. De psychische gesteldheid van de personen, aldus nog het onderzoek, is zeker een niet te verwaarlozen factor. In vergelijking met gezonde personen wijzen patiënten met psychopathologieën, lijdend aan depressie of patiënten met somatische klachten koffie al te vaak aan als medeveroorzakende factor.
Invloed op de maag?
De invloed van koffie op de Helicobacter pylori, doorgaans veroorzakend agens bij ulcerose, blijk verwaarloosbaar te zijn. Volgens Rosenstock et al. heeft het drinken van koffie, welke ook de dagelijkse hoeveelheid is, geen enkele invloed op de ontwikkeling van een maagzweer. Uit een andere studie daarentegen blijkt dat niet de cafeïne als dusdanig, dan wel de suiker in de koffie, een risicofactor betekent voor de ontwikkeling van een maagzweer. Ook overgewicht en het drinken van thee worden als risicofactoren bestempeld.
De permeabiliteit van de maagmucosa verhoogt door het drinken van koffie. Het is evenwel geen blijvende invloed. Bij een tijdelijk terugschroeven van de koffieconsumptie herstelt de permeabiliteit zich tot de oorspronkelijke toestand. Wat betreft de snelheid van de maaglediging en het drinken van koffie zijn eveneens gegevens beschikbaar. De invloed verschilt van persoon tot persoon, soms versnelt, soms vertraagt de maaglediging. Uit een prospectieve studie uitgevoerd door Aldoori et coll. blijkt dat geen aantoonbaar verband bestaat tussen het drinken van koffie en de ontwikkeling van duodenale ulcerosa. De oorzaak moet eerder in een psychologische en/of emotionele sfeer gezocht worden. Personen met een duodenale ulcerosa beperken veelal de consumptie van koffie, al zijn er geen gegronde redenen om aan te nemen dat er een verband bestaat met de waargenomen klachten.
Een motor voor het colon?
Mogelijk heeft koffie een stimulerend effect op de darmmotiliteit. Brown en medewerkers toonden aan dat bij eenderde van de onderzochte proefpersonen (koffiedrinkers) een verbetering van de maagdarmpassage kon worden vastgesteld. Dit positief darmstimulerend effect gold zowel voor ‘gewone’ als voor cafeïnevrije koffie. In een andere studie, uitgevoerd door Rao et al. blijkt dat het drinken van één tas koffie van 240 ml dezelfde uitwerking heeft op de motiliteit van het colon als de inname van een maaltijd van 1000 kcal, of 60% hoger dan de inname van eenzelfde hoeveelheid water en 23% hoger in vergelijking met cafeïnevrije koffie.
Ook op het syndroom van het prikkelbaar colon zou koffie een invloed hebben. Een meta-analyse, uitgevoerd door Dapaigny et al., toont aan dat het drinken van zowel gewone als gedecafeïneerde koffie, de motorische activiteit van het colon en rectum stimuleert. Er wordt eveneens onderzoek verricht om na te gaan of koffie een gelijkaardige invloed heeft bij een spastisch colon of de ontwikkeling van ulcerosis van de dikke darm. De resultaten van dit onderzoek zijn nog niet gepubliceerd.
Het is geen verboden vrucht!
Ook hier gelden de algemene principes van een evenwichtige voeding: het is altijd een kwestie van hoeveelheden. Herinner de uitspraak van Parcelse: “Alles is vergif, niets is vergif, enkel de dosis is vergif”. Op basis van de huidige stand van wetenschappelijke kennis kan gesteld worden dat het dagelijks drinken van een aanneembare hoeveelheid koffie geen enkele aantoonbaar schadelijk effect heeft op de gezondheid. Integendeel zelfs, verwijzend naar een aantal hierboven aangehaalde studies, in sommige gevallen blijkt koffie een duidelijk positieve invloed te hebben.
De Redactie
Referenties
Informatiebureau koffie en gezondheid, Koffie en de spijsvertering, mei 2007.
|
