|
" HEALTH & FOOD " nummer 92, 2008
|
De voorname rol van vitamine D in de homeostase van calcium en in de botvorming is goed gekend. Daarenboven heeft deze vitamine volgens sommige auteurs ook een beschermende rol tegen kanker. Volgens de Food and Nutrition Board (FNB) is de aanbevolen dagelijkse aanbreng van vitamine D voor een volwassene van 19 jaar 5 ŕ 15 ?g/d (200 – 600 IU/d). In verschillende studies werd van doses hoger dan 250 ?g/d (10000 IU) geen toxiciteit aangetoond op de gezondheid van de mens. Dat wijst erop dat de aanbreng van bijkomende hoeveelheden vitamine D bovenop de aanbevelingen gunstig zou kunnen zijn maar we moeten voorzichtig blijven. Toxische doses zijn theoretisch van de orde van 10 keer de aanbevolen dagelijkse doses. Een teveel aan vitamine D zou calcificaties kunnen veroorzaken in de weke weefsels, met name in de nieren.
Tegen osteoporose
Een adequate aanbreng van vitamine D en calcium speelt een doorslaggevende rol bij het behoud van een goede gezondheid van spieren en skelet en is de eerste peiler van de behandeling van osteoporose. Deze vitamine D is trouwens onontbeerlijk want ze is een element waarvan de aanbreng via de voeding belangrijk is bij de behandeling van osteoporose. Een dieet arm aan vitamine D, zelfs bij een adequate aanbreng van calcium, veroorzaakt een verminderde darmabsorptie van calcium, een verminderde serumconcentratie van calcium en lokt een biochemische cascade uit waardoor de botdensiteit makkelijker afneemt en er botverlies en verhoogd risico van botbreuk optreden.
Een comité van experts uit verschillende Europese universiteiten heeft zich recentelijk beziggehouden met de vraag over de voordelen van vitamine D voor osteoporosepatiënten en de rol ervan in combinatie met andere middelen die nuttig zijn om botresorptie te bestrijden. Die experts waren van mening dat de optimale serumconcentratie van 25-hydroxyvitamine D (25 (OH) D), die een goede indicator is van de hoeveelheid vitamine D, bij iedereen 50 nm/L (20 ng/mL) moet zijn. Om die waarde te bereiken dient dagelijks 20 ?g vitamine D aangebracht. Met die nieuwe gegevens als basis menen de experts dat de calciumaanbreng bij post-menopauzale vrouwen geen grote noodzaak is. De groep herinnert eraan dat de behandeling van patiënten met osteoporose en dus risico op fractuur naast vitamine D en calcium ook geneesmiddelen moet omvatten waarvan bewezen is dat ze tegen wervel- en niet-wervelfracturen werkzaam zijn.
Bescherming van het hart
In twee recentelijk gepubliceerde studies is aangetoond dat vitamine D gunstig is voor het hart. De eerste studie is een prospectieve bij mannen. Ze werd uitgevoerd bij 454 mannen tussen 40 en 75 jaar met een antecedent van niet fataal myocardinfarct of een niet fatale cardiovasculaire ziekte. De gegevens van die patiënten werden vergeleken met die van 900 controlepersonen zonder cardiovasculair antecedent. Uit de resultaten blijkt dat een tekort aan 25 OH D gepaard gaat met een verhoogd risico op myocardinfarct. Vanuit strikt cardiaal oogpunt zou de aanbevolen aanbreng van 25 OH D dus naar omhoog moeten om een positief effect te krijgen.
In de andere studie bij ratten werd aangetoond dat door geactiveerd vitamine D (1,25 hydroxyvitamine D3) hartfalen kan worden voorkomen. De effecten van geactiveerd vitamine D werden getest bij ratten met hypertensie en hartfalen. Door behandeling met 1,25 hydroxyvitamine D3 kon de harthypertrofie worden verminderd wat erop wijst dat het gebruik ervan als adjuvant therapeutisch middel bij patiënten met hypertrofie van het linker ventrikel nuttig kan zijn.
Kankerpreventie
In diverse studies werd reeds aangetoond dat in normale en in kankercellen de receptoren VDR (express specific receptors) van 1,25 dihydroxyvitamine D tot expressie komen. Als die vorm van vitamine D zich op die receptoren vastzet, zouden meer dan 60 genen worden gereguleerd die een rol spelen bij de processen van differentiatie en bij de beschermingsmechanismen tegen proliferatie en metastasering. De epidemiologische gegevens leren ons dat de gecumuleerde blootstelling aan zonnestralen in correlatie staat met de sterfte door kanker (vooral het melanoom). Aan de andere kant beschikken we toch over aanwijzingen die laten vermoeden dat de zonnestralen, ongetwijfeld via het vitamine D waarvan zij de synthese bevorderen, in een verdraagbare dosis bescherming bieden tegen kanker van de prostaat, het colon, het rectum, de borstklier en het ovarium. Onderzoek heeft ook gesuggereerd dat de beschermende effecten van vitamine D aangebracht via de voeding en die van vitamine D aangemaakt onder inwerking van de zonnestralen additief zijn. In studies in vitro, veroorzaakt paricalcitol, een analoog van 1,25 dihydroxyvitamine D, een transactivatie van de VDR-receptoren en een remming van de groei van prostaatkankercellen. Die vaststellingen zouden nieuwe pistes kunnen openen voor kankerbehandeling.
De Redactie
Referenties
Ali MM, Vaidya V. Vitamin D and cancer. J Cancer Res Ther. 2007; 3: 225- 30.
Giovannucci E, Liu Y, Hollis BW et al. 25-Hydroxyvitamin D and Risk of Myocardial Infarction in Men. Arch Intern Med. 2008;168: 1174 - 1180.
Hathcock JN, Shao A, Vieth R et al. Risk assessment for vitamin D. Am J Clin Nutr. 2007; 85: 6 - 18
Mancuso P, Rahman A, Hershey SD et al. 1,25-Dihydroxyvitamin-D3 Treatment Reduces Cardiac Hypertrophy and Left Ventricular Diameter in Spontaneously Hypertensive Heart Failure-prone (cp/+) Rats Independent of Changes in Serum Leptin. J Cardiovasc Pharmacol. 2008; 51: 559 - 564
Roux C, Bischoff-Ferrari HA, Papapoulos SE et al. New insights into the role of vitamin D and calcium in osteoporosis management: an expert roundtable discussion. Curr Med Res Opin. 2008; 24: 1363 - 70.
|
